Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի մարտիմեկյան բումը կլանեց ուշադրությունը, դրանից զգալի դուրս թողնելով թերևս Հայաստանի ու ռեգիոնալ քաղաքականության տեսանկյունից բազմակի կարևոր գործընթացի հերթական հանգրվանը:
Խոսքը Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների մասնակցությամբ աշխատանքային խմբի երկրորդ հանդիպման մասին է, որը տեղի ունեցավ դեռևս հունվարի 11-ին Փաշինյան-Պուտին-Ալիև եռակողմ համաձայնությամբ սահմանված ժամանակացույցով: «Աշխատանքային խումբը մինչև 2021 թ. մարտի 1-ը Կողմերի կողմից ամենաբարձր մակարդակով հաստատման կներկայացնի Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության տարածքով իրականացվող միջազգային փոխադրումների կազմակերպման, իրականացման և անվտանգության ապահովման համար անհրաժեշտ նոր տրանսպորտային ենթակառուցվածքների օբյեկտների վերականգնման և կառուցման միջոցառումների իրականացման ցանկ և ժամանակացույց, նույն կերպ Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության կողմից իրականացվող փոխադրումների համար, որոնք պահանջում են հատել Ադրբեջանի Հանրապետության և Հայաստանի Հանրապետության տարածքները», ասված էր հունվարի 11-ի մոսկովյան Բարձր մակարդակի եռակողմ հանդիպման արդյունքի հայտարարության չորրորդ կետով:
Խոսքն ըստ էության վերաբերում է Հայաստան-Ադրբեջան ապաշրջափակմանն ու հաղորդուղիների բացմանը, ինչը, բնականաբար, ունի ոչ միայն տնտեսական նշանակություն, այլ ռազմա-քաղաքական երանգներ: Սակայն հարցն այստեղ այն է, որ այդ ամենի ֆոնին ոչ միայն Հայաստանում է բուռն ներքաղաքական պայքար, ճգնաժամ ու փակուղի՝ ռազմական հեղաշրջման անորոշ սինդրոմներով, այլ բավականին նուրբ հանգամանքներ են առկա Հայաստան-Ռուսաստան՝ «Իսկանդերի» պատմությունը, և Ռուսաստան-Ադրբեջան հարաբերություններում, որտեղ Ալիևը հարց է բարձրացնում Մոսկվայի առաջ, թե ինչ նպատակով է Ռուսաստանն արդիականացնում հայկական բանակը: Այդ ֆոնին ի՞նչ առաջարկներ ու կոնկրետ մշակումներ և ի՞նչ ժամանակացույց է ներկայացրել եռակողմ աշխատանքային խումբը:
Այն նուրբ շերտավորված զարգացումները, որ առկա են վերը թվարկված ուղղություններով, արդյո՞ք կարող են կապված լինել հենց հաղորդուղիների հարցում մոտեցումների և դիրքորոշումների էական տարբերությամբ: Եվ արդյո՞ք դա չէ նաև պատճառը, որ օրերս Ալիևը կոշտացրեց դիրքերը ռազմագերիների հարցում՝ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության 8-րդ կետ, իսկ Հայաստանի վարչապետն էլ այդ հարցի համար պատասխանատվությունը հավասարաչափ համարեց նաև Ռուսաստանինը: Միևնույն ժամանակ, այդ ֆոնին բավականին դանդաղ լարվածություն է ծավալվում ԱՄՆ նոր վարչակազմի և Թեհրանի միջև:
Ջո Բայդենը հրամայել էր Սիրիայում հարվածներ հասցնել իրանյան դիրքերին և օբյեկտներին, որտեղից, ըստ Վաշինգտոնի՝ պլանավորվում և գրոհներ են կազմակերպվում Իրաքի և ռեգիոնի ամերիկյան բազաների դեմ: Եթե ԱՄՆ-Իրան դիմակայությունը զարգանա հենց այդ լարվածության տրամաբանությամբ, ապա Կովկասի ռեգիոնալ հաղորդուղիների հարցը կարող է սառել, քանի որ կբարձրանա այդ լարվածության՝ Կովկասի վրա որոշակի տաք ազդեցության հավանականությունը: Սա, իհարկե, կլինի Հայաստանի համար բավականին անցանկալի սցենար:
Պետք է հուսալ, որ Բայդենի վարչակազմը կոշտ խոսելով Իրանի հետ, այդուհանդերձ կգերադասի դիտարկել դա ոչ թե իրանյան խնդրի լուծման ճանապարհ, այլ Իրանը դիվանագիտական լուծման դաշտ բերելու ճանապարհ: Եվ պետք է հուսալ նաև, որ Թեհրանը ևս կգնահատի իրավիճակը համարժեք, քանի որ ռեգիոնալ ևս մեկ անկայունությունը կարող է արդեն տարածքներ արժենալ նաև Թեհրանին: