Եվ գուցե՝ ամենամեծ սերը. Նելոն Մանդելայի սիրո պատմությունը․ Էսսե

Նա նրան չէր սիրել բարձրաձայն։

Ոչ որովհետև չէր համարձակվում, այլ որովհետև գիտեր՝ բարձրաձայն սերը կարող է խլել մարդու ձայնը, իսկ իր ձայնը պետք էր մի ամբողջ ժողովրդի։

Նա երիտասարդ էր, դեռ մինչև բանտը, դեռ մինչև անունը դառնալը խորհրդանիշ։ Նրա քայլերը երկար էին, հայացքը՝ հեռուն նայող, բայց սիրտը՝ տարօրինակորեն մեղմ։ Նա սիրում էր մի աղջկա, որի անունը պատմությունը չի պահել։ Ոչ ոք չի գրել նրա աչքերի գույնը, ոչ ոք չի հիշել նրա ծիծաղը։ Բայց նա գոյություն ուներ՝ այնքան իրական, որքան Մանդելայի կասկածները գիշերային ժամերին։

Նա ասում էր. – Ազատությունը երկար ճանապարհ է։

Աղջիկը լսում էր ու լռում։ Նա գիտեր՝ այդ ճանապարհը անցնում է հենց իրենց միջև։

Նելսոնը սիրում էր նրան այնպես, ինչպես սիրում են նրանք, ովքեր արդեն գիտեն՝ պարտվելու են։ Նրա սերը խոստում չէր, այլ հրաժարում։ Ամեն հանդիպում մի փոքր հրաժարում էր ապագայից։ Ամեն համբույր՝ մի հրաժեշտ, որը չէր ասվում։

Երբ առաջին անգամ նրան ձերբակալեցին, աղջիկը եկավ տեսակցության։ Նրանց միջև ապակի չկար դեռ, բայց արդեն կար ժամանակը։ Նելսոնը բռնեց նրա ձեռքը ու զգաց՝ որքան հեշտ կլիներ ընտրել նրան։ Մեկ տուն, մեկ կյանք, մեկ անուն, որը չի հայտնվի թերթերում։ Այդ պահին ազատությունը շատ մարդկային էր թվում, շատ փոքր, շատ ջերմ։

Բայց նա բաց թողեց ձեռքը։

– Ես չեմ կարող քեզ հետ գալ այնտեղ, ուր գնում ես,- ասաց նա։
– Ես գիտեմ,- պատասխանեց աղջիկը,- բայց դու էլ չես կարող հետ գալ։

Երբ նա մտավ բանտ, նրա սերը չմտավ նրա հետ։ Այն մնաց դրսում՝ ծերանալու, մոռացվելու, ուրիշի անունով կոչվելու։ Բայց բանտի գիշերներին, երբ պատերը շնչում էին խոնավությամբ, նա հիշում էր ոչ թե խոսքերը, այլ լռությունը։ Այն լռությունը, որտեղ նա իրեն ամբողջությամբ տղամարդ էր զգացել, ոչ թե գաղափար։

Տարիներ անց, երբ նա դուրս եկավ բանտից, աշխարհը նրան դիմավորեց ծափերով։ Բայց այդ ծափերի մեջ չկար այն ձեռքերի ձայնը, որ ինքը բաց էր թողել։ Նա ժպտում էր, որովհետև պետք էր։ Նա կանգնած էր ուղիղ, որովհետև ժողովուրդն էր նայում։ Իսկ ներսում մի սեր կար, որ երբեք չէր ապրել, բայց երբեք էլ չէր մահացել։

Մեծ սերերը միշտ չեն լինում երջանիկ։

Ոմանք պարզապես ապրում են որպես ապացույց, որ մարդը կարող էր ուրիշ լինել։

Նելսոն Մանդելան դարձավ ազատության դեմք։

Բայց ինչ–որ տեղ, ինչ–որ ժամանակ, նա պարզապես տղամարդ էր, ով սիրում էր մի կին ու ընտրեց աշխարհը նրա փոխարեն։

Եվ այդ ընտրության մեջ էր նրա ամենախոր ցավը։

Եվ գուցե՝ ամենամեծ սերը։

Սիմոն Սարգսյան