27/07/2024

Հայաստանի դիվանագիտությունը չի աշխատել այնպես եւ այնքան, որ ապահովի առնվազն մենակ չմնալը

Երբ Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունը, թիվ մեկ պաշտոնյան հայտարարում է, որ Տավուշի մարզի երկու հայտնի հատվածներում Ադրբեջաննի պահանջած տարբերակով սահմանազատման չգնալու պարագայում կլինի պատերազմ եւ Հայաստանը կմնա մենակ, ըստ էության խոստովանում է իր դիվանագիտական ձախողումը:

Բանն այն է, որ, եթե անգամ Ադրբեջանն ունի Հայաստանին ներկայացնելու պահանջ, ապա նույնաբովանդակ, նույնանման առավել մեծ ծավալի պահանջ ներկայացնելու հիմք եւ փաստարկ ունի Հայաստանը: Եվ Հայաստանը բոլորովին չի հրաժարվել փոխադարձության հիման վրա քննարկումից եւ հավասարակշռված սահմանազատման գործընթացից:

Սակայն, եթե ստեղծվում է իրավիճակ, որ Հայաստանը պետք է հանգուցալուծվի Ադրբեջանի միարժեք պահանջի, ռազմական շանտաժի հիման վրա, եւ Հայաստանը տրվի դրան՝ հակառակ դեպքում կմնա ագրեսիայի դեմ մենակ, ապա դա նշանակում է Հայաստանի դիվանագիտական ձախողում: Գուցե որեւէ մեկն անունը դնի անարդյունավետություն: Էական չէ: Ակնառու է, որ Հայաստանի դիվանագիտությունը չի աշխատել այնպես եւ այնքան, որ ապահովի առնվազն մենակ չմնալը:

Ընդ որում, մենակ չմնալը ոչ թե Ադրբեջանի հանդեպ ինչ որ հավակնության հարցում, այլ ընդամենը՝ հավասարակշռված գործընթացի, որը միանգամայն համահունչ է միջազգային իրավունքի սկզբունքներին եւ նորմերին, բխում է մի շարք փաստաթղթերից, այդ թվում նույն տխրահռչակ Ալմաթիի հռչակագրից:

Եթե դիվանագիտությունն անարդյյունավետ է, եւ թերեւս տեւական ժամանակ, ու բանը հասել է նրան, որ Հայաստանը անգամ պաշտոնապես խոստովանում է շատ թափանցիկ ակնարկով, որ տրվում է շանտաժի, ապա դրա համար պետք է լինի պատասխանատվություն կրող:

Այդ պատասխանատվության հարցը պետք է բարձրացնի խորհրդարանը, եթե իհարկե խորհրդարանը լինի աշխատող քաղաքական օրգանիզմ, այլ ոչ թե իրականում՝ կառավարության, գործադիր մարմնի կցորդ: Անշուշտ, հնարավոր է այդ իրողություններից «պաշտպանվել» նրանով, որ ցանկացած ընդդիմախոսություն որակվի «պատերազմի» հրահրում:

Բայց, դա, պաշտպանության այդ մեթոդն ու տրամաբանությունը, նշակում է Հայաստանի՝ որպես քաղաքականության սուբյեկտ, ոչնչացում: