27/07/2024

Այսօր կկայանա Միրզոյան – Բայրամով հանդիպումը Ղազախստանում․ Տոկաևն արտոնել է

Այսօր Ալմաթիում տեղի կունենա Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Արարատ Միրզոյանի ու Ջեյհուն Բայրամովի հանդիպումը։

Բանակցությունները կկայանան ղազախական կողմի առաջարկով և կլինեն երկկողմ՝ առանց միջնորդների։

Մոսկվայում մայիսի 8-ին տեղի ունեցած ԵՏՄ հոբելյանական վեհաժողովի իր ելույթում, Ղազախստանի նախագահ Տոկաեւը արծարծել է Եվրասիական միասնական միջանցքի գաղափարը: Ինչ է դա նշանակում, ինչպես է դա պատկերանու՞մ իրեն, Տոկաեւը չի մանրամասնել: Բայց, հասկանալի է, որ գաղափարը այդխիսի բարձր եւ հոբելյանական հարթակում հնչել է ամենեւին ոչ հենց այնպես: Այստեղ հարկ է հիշել, որ վաղը Ալմաթիում սպասվում է Հայաստանի եւ Ադրբեջաննի արտգործնախարարների հանդիպում, որը տեղի է ունենում Ղազախստանի առաջարկով:

Աստանան հայտարարել է, թե չունի միջնորդ դառնալու մտադրություն, պարզապես տրամադրում է հանդիպման հարթակ: Միաժամանակ հասկանալի է նաեւ, որ Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ ըստ էության մեկամսյա մաքոքային դիվանագիտությունը, որ նկատելիորեն գործադրել է Աստանան, չէր կարող լինել պարզապես հարթակ տրամադրելու համար: Մայիսի 10-ի հանդիպումից երկու օր առաջ Եվրասիական միասնական միջանցքի գաղափարի բարձրրաձայնումը հուշում է, որ Աստանան ըստ ամենայնի հենց այդ նկատառումով է փորձում կատարել հայ-ադրբեջանական կոմունիկատորի դեր: Եվրասիական ընդհանուր միջանցք ստեղծելու համար պետք է կապ Հայաստանի հետ:

Ընդհանուր միասնական միջանցքի գաղափարը պետք է ենթադրի այսպես ասած հատուկ դյուրին պայմանների առկայություն՝ ապրանքների տեղաշարժի համար, այլապես ցանկացած պարագայում էլ ինքնին որեւէ ճանապարհ կարող է լինել միասնական, այդ թվում Լարսի ճանապարհը: Հետեւաբար, եթե Աստանան պատկերացնում է Եվրասիական միասնական միջանցք, ապա ըստ ամենայնի Հայաստանի մասնակցությունը դրան դիտարկում է Ադրբեջանի միջոցով: Համենայն դեպս, մուս այսպես ասած օպտիմալ տարբերակը Վրաստանն է, բայց այստեղ բանն ավելի բարդ է, որովհետեւ այստեղ ռուս-վրացական հարաբերության հարց է: Ավելին, այստեղ կա թերեւս ուրիշ խնդիր էլ:

Աստանան Եվրասիական միասնական միջանցքի գաղափարով ըստ ամենայնի փորձում է հակակշռել նաեւ Միջին միջանցքի գաղափարը, որի «գաղափարախոսներն» են Թուրքիան եւ Բրիտանիան: Ըստ ամենայնի, Աստանան փորձում է այդ գաղափարը «փաթեթավորել» Ռուսաստանի համար նպաստավոր ձեւակերպմամբ՝ Եվրասիական միասնական միջանցք, եւ այդպիսով աշխատել դրա ուղղությամբ աշխարհաքաղաքական տարբեր կենտրոնների համար ընդունելիության պայմաններում: Այդտեղ սակայն առանցքային է մնալու հարցը, թե աշխարհաքաղաքական դիմակայության կենտրոններից ո՞րն է վերահսկելու այդ միջանցքը՝ կոչվի այն Միջին, թե Եվրասիական միասնական, ու մասնավորապես դրա՝ Հայաստանով անցնող հատվածը, որն է գլխավոր կռվանը: