27/07/2024

«Աշխույժ, կենսուրախ, բոլորին միավորող». Արտյոմ Պողոսյանն անմահացել է 2023 թ. ապրիլի 23-ին դիպուկահարի կրակոցից. Լուսանկարներ

«Հանգիստ էր իր տեսակով, բայց երբ հայտնվում էր իրեն հարազատ միջավայրում, աշխույժ էր: Բոլորին ուրախացնում էր, միավորում, կազմակերպում էր, որ բոլորը հանդիպեին, լավ ժամանակ անցկացնեին»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Լիաննան՝ Արտյոմի մայրիկը:

Վերհիշելով որդու դպրոցական տարիները՝ նշում է՝ մինչև չորրորդ դասարանը շատ լավ է սովորել: Արտյոմը միջնակարգ կրթություն է ստացել Շենիկ գյուղի դպրոցում: «Երբ գնում էի ծնողական ժողովների, բոլոր ուսուցիչներն իրենից շատ գոհ էին: Բայց հետո չսովորեց, երևի տղաներից շատերին բնորոշ մի բան էր: Շատ էր սիրում մաթեմատիկան: Իր դասարանի ուրախությունն էր: 11-րդ դասարանն ավարտում էր, ցանկություն հայտնեց «Թումո» ընդունվելու: Ընդունվեց, դասերը պետք է սկսվեին, բայց համավարակի շրջանն էր, դասերը հեռավար էին անցկացնում: Երբ արդեն նորմալ հունի մեջ պետք է ընկնեին և դասերի հաճախեր, մեկնեց ծառայության»: Երբ հարցնում եմ Արտյոմի ցանկությունների մասին, թե ինչով պետք է զբաղվեր ծառայությունից վերադառնալուց հետո, տիկին Լիաննան արձագանքում է՝ որդին երազում էր սեփական խանութն ունենալու մասին: «Միշտ իրեն ասում էինք՝ կա՞ մի բան, որ երազում ես, ուզում ես իրականություն դարձնել, խորհուրդ էինք տալիս՝ Արտյո՛մ, հետոյի մասին մտածենք: Բայց նա ապրում էր օրով:

«Չէ, մա՛մ, աշխարհ մեռնել կա»: Միշտ այդ խոսքը կրկնում էր՝ մա՛մ, վայելեք, աշխարհ մեռնել կա: Երբ փոքր էր, երևի չորրորդ դասարանում էր սովորում, հեռուստացույցով լսել էր, որ Վանգան ասել է, թե 2023 թ.-ին պետք է պատերազմ լինի, Հայաստանի մասին էլ էր ինչ-որ բան լսել: Հաշվարկներ արեց ու ասաց՝ մա՛մ, իմ ծառայության ժամանակ է պատերազմը լինելու»: Արտյոմը զորակոչվում է պարտադիր զինվորական ծառայության 2021 թ. հուլիսի 1-ին: Ծառայում էր Վարդենիսում: Մայրիկն ասում է՝ որդին, կարծես, չէր ուզում ծառայության մեկնել, ու պատմում է նրա կանխազգացումների մասին: «Ասում էր՝ գնամ, հետ չեմ գալու: Ողնաշարի հետ կապված խնդիրներ ուներ, իրեն չէին կանչում: Դպրոցում քննությունները հանձնեց, ծանուցագիրն ուղարկեցին, տասն օր հետո պետք է մեկներ ծառայության:

Հետաքրքիր մի բան ասեմ, բայց այդ տասն օրվա մեջ, կարծես, փոխվեց, պատրաստվեց ծառայությանը: Հուլիսի մեկին իր մտերիմ ընկերը պետք է մեկներ, Արտյոմի մեկնելու օրն ավելի ուշ պետք է լիներ, բայց գնաց զինկոմիսարիատ ու կամավոր ընտրեց նույն օրը, ինչ ընկերը»: Արտյոմն առաջին հինգ ամիսը ծառայել է Վարդենիսի Արտանիշ գյուղում: Դրանից հետո տեղափոխվել է Զոդ: «Այդ հինգ ամսվա ընթացքում ձեռքը կոտրեց, հոսպիտալում պառկեց: Մատը չէր աշխատում, չէր ծալվում: Դրանից հետո Զոդում ծառայելու ընթացքում սեպտեմբերյան պատերազմն սկսվեց, ինքը թոքաբորբով հիվանդ պառկած էր հոսպիտալում: Ամբողջ գիշեր վիրավորներին էր օգնել, բժիշկների հետ տեղավորել հոսպիտալում: Հայրիկն այդ օրը գնաց իր մոտ, Արտյոմին տեղափոխեցին Մարտունու հիվանդանոց: Բուժումը ստացավ, առողջացավ, արձակուրդ եկավ, հետո կրկին անցավ իր ծառայությանը: Ծառայության ընթացքում անընդհատ իր հետ մի բան լինում էր: Կարծես ինքն էլ այդ ներքին զգացողությունն ուներ, որ մի բան լինելու է:

Դիրքերից խոսում էր ինձ հետ, ասաց՝ մա՛մ, ուզում եմ լավ ձյուն գա, մեզ դիրքից չիջեցնեն: Երբ հարցրեցի, թե ինչու, արձագանքեց՝ մա՛մ, հաջորդ անգամ, որ պետք է դիրք բարձրանամ, լավ տեղ չեմ գնալու: Ես էլ անգամ նախատեցի իրեն, որ նման բաներ չմտածի: Հիշեցրեցի, որ դիրքերից իջնի, տուն է գալու ամեն անգամվա նման: Իր հրամանատարն էր միշտ ասում՝ այնքան լավ է ծառայում, որ արժանի է դիրքից իջնելուց հետո տուն գնալ: Դիրքից իջավ, հինգ օրով եկավ տուն, բոլորիցս կարոտն առավ: Երբ արձակուրդ էր գալիս, տանը չէր մնում: Անգամ բարկանում էի՝ Արտյո՛մ, դու մեզ չես կարոտո՞ւմ: «Մա՛մ, ահագին մնացի ձեր կողքին, հիմա էլ գնամ ընկերներիս հետ ժամանակ անցկացնեմ»: Երբ նորից վերադարձավ ծառայության, մոտ տասն օր Զոդի զորամասում էր, որը պայթեցրել էին, գործ էր անում: Այդ ընթացքում (դեպքից երեք օր առաջ հեռախոսն էր կորցրել) ընկերների հեռախոսներով էր զանգում»:

Դեպքի օրվա գիշերը Արտյոմը զանգահարում է մայրիկին, ցանկանում է քույրիկի հետ խոսել: «Հարցրեց՝ մա’մ, Սյուզին ո՞ւր է, ասացի, որ արդեն ուշ է, պառկել է: «Լավ, մա’մ, քնեք, հանգստացեք»: Ինձ հետ խոսելուց հետո զանգահարում է դասընկերոջը, նա էլ էր ծառայում. «Զանգել եմ, որ հաջող անեմ, բոլոր զենքերը մեր կողմ են ուղղված, չգիտեմ՝ լույսը մեր վրա կբացվի, թե չէ»: Իրենցից որոշակի հեռավորության վրա թշնամու զորամաս է եղել: Լույսը բացվեց, նորից զանգեց ինձ՝ մա’մ, ի՞նչ եք անում: «Տան գործերով ենք, Արտյոմ ջան»: Տատիկի հետ խոսեց»: Զանգի ավարտից րոպեներ անց Արտյոմը զոհվում է դիպուկահարի կրակոցից՝ 2023 թ. ապրիլի 23-ին Զոդում: Մայրիկը հիշում է որդու հետ զրույցները, ասում՝ հրաշալի հարաբերություններ ուներ ծառայակից ընկերների հետ, օգնում ու աջակցում էր ամեն հարցում:

«Պատահական չէ, որ երբ տղաները զորացրվեցին, եկան Արտյոմի մոտ»: Արտյոմը կրտսեր եղբայր և քույրիկ ունի: «Քույրիկ ունենալը երկուսի երազանքն էր: Այնքան էր ընկերներին պատմել քրոջ մասին, ասել՝ որ զորացրվեմ, քրոջս թագուհու նման պետք է պահեմ: Հիմա ընկերներն են գալիս մեր տուն՝ ծաղիկներով, քաղցրավենիքով, այնպես, ինչպես Արտյոմը կգար: Այնքան էր քույրիկի մասին խոսել, որ ով մեր տուն էր գալիս, ասում էր՝ Սյուզին ո՞ւր է: Սյուզին նկարչության էր հաճախում, Արտյոմն ասել էր՝ ինձ կնկարես: Նկարել էր, պահել, Արտյոմն արձակուրդ եկավ, նկարը տեսավ ու արձագանքեց՝ բայց ինձ նման չի: Զանգում էր, Սյուզիին հարցնում՝ իմ քույրիկը ի՞նչ է դառնալու, նա էլ պատասխանում էր՝ նկարչուհի: Ասում էր՝ ես կգամ, որ քեզ դասերի տանեմ: Հիմա էլ Արտյոմից հետո քույրիկն է ապրելու ուժ տալիս: Արտյոմին երազներիս շատ եմ տեսնում: Ամեն ինչի հետ կապված ինձ, կարծես, զգուշացում ուղարկի, ինչ հարց ունենում եմ, երազում ինձ պատասխաններ է ուղարկում»:

Հ. Գ. – Արտյոմ Պողոսյանը ՀՀ նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով: Հուղարկավորված է հայրենի Շենիկի գերեզմանատանը՝ Արցախյան առաջին և 44օրյա պատերազմներում անմահացածների կողքին:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ