Պատկերացրեք, Իսրայելի վարչապետը հանդես է գալիս ուղերձով, որտեղ կոչ է անում հրեաներին մտածել՝ արդյոք Հոլոքոսթի մեջ չկա՞ հրեաների պատասխանատվությունը: Գուցե Հիտլերն ու Հիմլերը որոշակի հիմքեր ունեի՞ն հրեաներին գազային խցիկներ ուղարկելու եւ հենց հրեաների «սխալ կեցվածքն» էր որոշ չափով դրա հիմքը տալիս:
Ենթադրում եմ, որ նման վարչապետը կամ, ընդհանրապես, նման քաղաքական գործիչը չէր կարողանա շարունակել իր գործունեությունը: Եվ պատճառը պարզ է. Իսրայելի հասարակությունն իմունիտետ ունի նման սրբապղծությունների դեմ: Մենք նման իմունիտետ չունենք:
Չեմ զարմանա, որ եթե մեզ մոտ պաշտոնապես հայտարարվի, թե մարդակերությունն ընդունելի է այն դեպքերում, երբ զոհերը «դրա առիթն են տալիս», դա էլ միանգամայն ընդունելի քաղաքական ուղերձ կհամարվի: Կամ՝ որ «իրական Հայաստանի» տեսլականը Ադրբեջանի կամ Թուրքիայի կազմում լինելն է:
Հոգեբանության մեջ ընդունված հասկացություն է «victim blaming» (զոհին մեղադրելը), երբ ինչ-որ «արդարություն» են փնտրում որեւէ հանցագործության մեջ: Օրինակ, կնոջը բռնաբարել են, բա ինչո՞ւ էր նա կարճ շրջազգեստ հագել եւ երեկոյան դուրս եկել փողոց: Բայց սովորաբար նման հանցագործություններն «արդարացնում են» կա՛մ ինքը՝ հանցագործը, կա՛մ նրա ազգականներն ու ընկերները:
Այնինչ մեր դեպքում «արդարացումներ» են փնտրում նրանք, ովքեր, կարծես, պետք է զոհի բարեկամները լինեն: Բայց Հայաստանի իշխանություններն, ըստ երեւույթին, «հանցագործների կողմից» են: Գուցե 1990 թվականին Բաքվի ջարդարարները նույնպես «արդարացումներ ունեին» այն մասին, թե ինչու էին բարձրահարկ շենքերի պատշգամբներից գցում հայերին՝ այդ թվում կանանց, երեխաներին, ծերերին:
Բա ինչո՞ւ էին Երեւանում սկսել ղարաբաղյան շարժումը: Չէ՞ որ այն «սխալ էր»:
Գուցե Ռամիլ Սաֆարովն էլ «հիմքեր ուներ» քնած վիճակում կացնահարելու Գուրգեն Մարգարյանին: Նա այնքան էր հուզվել, որ Արցախն ազատագրված էր (որն, ըստ ներկա իշխանությունների, դարձյալ «սխալ էր»), որ ուրիշ ելք պարզապես չէր տեսնում:
Խնդիրն այն չէ, որ նման ստորագույն, սրբապիղծ մտքեր հիմա արտաբերվում են, խնդիր է, որ դա մարսվում է հասարակության կողմից: Դա հասարակության մահացու հիվանդության ախտանիշ է: Այդպիսով, «հանցագործների, դահիճների բարեկամ» դառնում են ոչ միայն իշխանությունները, այլեւ մենք բոլորս:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Բաց մի թողեք
Նազելի Բաղդասարյանը մարդկային երկատվածություն ունի՞, տարիներ շարունակ ինքն էլ էր ներկա այրմանը․ Մանուկյան
Սերժ Սարգսյանը Կարեն Կարապետյանի միջոցով փորձել էր պայմանավորվել հրաժարական տալ աշնանը, մերժում էր ստացել. Հարությունյան
Հայաստանում կա՞ գենդերային խտրականություն, թե՞ ոչ․ նախարարները միմյանց հետ համաձայն չեն