Էրդողանն է գնում Ռուսաստան, ընդ որում՝ ԲՐԻԿՍ անդամության «խնդրարկուի» կարգավիճակում

Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն ընդունել է հոկտեմբերին Կազանում կայանալիք ԲՐԻԿՍ վեհաժողովին մասնակցելու Ռուսաստանի հրավերը, հայտարարել է ՌԴ նախագահ Պուտինի օգնական Ուշակովը, ասելով, որ հրավեր են հղել ԲՐԻԿՍ անդամության հայտ ներկայացրած բոլոր երկրներին:

Նախօրեին, Կրեմլի խոսնակ Պեսկովը հայտարարել էր, որ դեռեւս հայտնի չէ Պուտինի՝ Թուրքիա հնարավոր այցի ժամկետը: Եթե այդ այցը չկայանա մինչեւ հոկտեմբեր, իսկ այցն ըստ ամենայնի մինչեւ հոկտեմբեր չի կայանա, ապա Էրդողանը Կազան կատարած այցը կհիշեցնի հայտնի խոսքը՝ եթե սարը չի գնում Մուհամեդի մոտ, ապա Մուհամեդն է գնում սարի մոտ: Պուտինը չի գնում Թուրքիա, Էրդողանն է գնում Ռուսաստան, ընդ որում՝ ԲՐԻԿՍ անդամության «խնդրարկուի» կարգավիճակում:

Սակայն, հոկտեմբերյան այդ հնարավոր այցի հիմնական ինտրիգը գուցե այն է, թե արդյո՞ք Կազանում կարող է կայանալ Էրդողանի հանդիպումը Սիրիայի նախագահ Ասադի հետ: Սիրիան պաշտոնապես հայտ չի ներկայացրել ԲՐԻԿՍ-ին անդամակցելու համար, սակայն քաղաքական հայտարարությունների մակարդակում եղել են առիթներ, երբ Դամասկոսը հայտնել է իր հետաքրքրությունը այդ կազմակերպության առնչությամբ: Սակայն, Ռուսաստանը, որն ընդունում է գագաթնաժողովը, որեւէ կերպ կաշկանդված չէ հրավիրել նաեւ Ասադին: Առավել եւս, որ հազիվ թե ԲՐԻԿՍ մյուս անդամները կողմ լինելով Էրդողանի մասնակցությանը, դեմ լինեն Ասադին հրավեր ուղարկելուն: Թուրքիայի իշխող կուսակցության ներկայացուցիչ Օմեր Չելիքը այսօր հայտարարել է, որ Էրդողան-Ասադ հանդիպման ուղղությամբ նախապատրաստական աշխատանքը շարունակվում է, այն ընթանում է հատուկ ծառայությունների, դիվանագիտական եւ պաշտպանական գերատեսչությունների մակարդակում:

Ըստ նրա, նախ կլինեն հանդիպումներ այդ մակարդակում, հետո նոր միայն կլինի բարձր մակարդակի հանդիպում: ՌԴ արտգործնախարար Լավրովը նախօրեին հայտարարել էր, որ Թուրքիան պատրաստ է քննարկել Սիրիայից զորքը դուրս բերելու հարցը, սակայն կան նյուանսներ, որոնք կարիք ունեն համաձայնեցման:

Կասկածից վեր է, որ Թուրքիա-Սիրիա հարաբերության եւ բարձր մակարդակի անցկացման հարցերը երկկողմ շրջանակում չեն: Այդ գործընթացում նվազագույնը էական ներգրավածություն ունեն Ռուսաստանն ու Իրանը: Ավելին, ինչպես առիթ եմ ունեցել ասելու, բացառված չէ, որ Ասադի հետ ռուսական հարթակում Էրդողանի հանդիպումն է Պուտինի՝ Թուրքիա այցի ռուսական պայմանը:

Եթե հոկտեմբերին ԲՐԻԿՍ գագաթնաժողովի շրջանակում Կրեմլին հաջողվի ապահովել այդպիսի հանդիպում, ինչպես նաեւ ստորագրել Իրանի հետ ռազմա-քաղաքական մեծ պայմանագիրը, որի մասին խոսվում է արդեն ավելի քան մեկ տարի, ապա դա անշուշտ բավականին մեծ միավոր կլինի Պուտինի ակտիվում:

Սակայն, թող չհնչի տարօրինակ, միավոր ոչ թե Արեւմուտքի, կամ ոչ այնքան Արեւմուտքի, որքան Չինաստանի հանդեպ:

Օրեր առաջ Չինաստանում էր ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերի խորհրդական Սալիվանը, որը բանակցություն է վարել արտաքին գործերի նախարար Վան Իի հետ: Սուբորդինացիոն այս հանգամանքը վկայում է, որ բանակցությունը եղել է բավականին էական հարցերի շուրջ: Միաժամանակ, տեղեկություններ են տարածվում, որ ավելի մեծ թվով չինական բանկեր են հրաժարվում ռուսական փոխանցումներ իրականացնելուց:

Պեկինը զգուշանու՞մ է, թե՞ պայմանավորվում Վաշինգտոնի հետ: Բոլոր դեպքերում նկատելի է, որ Չինաստանի հետ սերտ հարաբերությամբ հանդերձ, Մոսկվան փորձում է հնարավորինս ամրանալ նրանց միջակայքում:

Եթե դա հաջողվի, ապա նրանց միջեւ կառաջանա Կրեմլի հետ խոսելու մրցակցություն, քանի որ հազիվ թե ձեւավորվի Կրեմլին այդ միջակայքում ճզմելու կոնսենսուս՝ այդ թվում մի շարք օբյեկտիվ պատճառներով: