Ո՞ւմ էր ուղղված Պուտինի վերջնագիրը․ Շոյգուն կկարողանա արդյոք

Պուտինը նախօրեի իր ուղերձում անդրադարձավ Ուկրաինային միջմայրցամաքային հրթիռով հարվածելու փաստին՝ հայտարարելով, որ դա Ռուսաստանի պատասխանն է ամերիկյան ու բրիտանական հեռահար հրթիռներով Ռուսաստանի տարածքի խորքին հարվածելու թույլտվությանն ու արդեն հասցված հարվածներին:

Պուտինը հիշեցրել է միջուկային նոր դոկտրինն ու հայտարարել, որ հարվածների շարունակության դեպքում պատասխան լինելու է միշտ: Ընդ որում՝ նա հայտարարել է, որ Ռուսաստանի միջմայրցամաքային հրթիռներն անորսալի են որևէ ՀՕՊ համակարգի համար: Շատերը Պուտինի ուղերձը գնահատել են վերջնագիր, որը գուժում է միջուկային պատերազմի մասին:

Ըստ այդմ` հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք նրա վերջնագրից հետո Ուկրաինան կդադարեցնի հարվածները, կամ ԱՄՆ կդադարեցնի խրախուսել այդ հարցում Ուկրաինային: Թե՞ նպատակն էլ հենց այդ է՝ հասցնել իրավիճակը նրան, որ Ռուսաստանը կիրառի թեկուզ տակտիկական միջուկային ռումբ, ինչը, ըստ էության կստեղծի իրավիճակ, երբ այսպես ասած Գլոբալ հարավի երկրները, Չինաստանը այլևս չեն կարող աջակցություն ցուցաբերել ՌԴ-ին:

Այստեղ, սակայն, հարկ է ուշադրության արժանացնել մի հանգամանք: Մինչ Ուկրաինային հեռահար հարվածների թույլտվության մասին որոշումը, ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը նոյեմբերի 16-ին Պերուում հանդիպում ունեցավ Չինաստանի նախագահի հետ: Հանդիպումը տեղի ունեցավ Ասիախաղաղովկիանոսյան գագաթնաժողովի շրջանակում:

Բայդենն ու Սի Ցզինպինը քննարկել էին հարցերի թե՛ երկկողմ, թե՛ գլոբալ նշանակության ընդգրկուն շրջանակ, այդ թվում՝ պաշտպանական ոլորտում գործողությունների համակարգման և երկխոսության մասին: Հաջորդ օրը հայտնի դարձավ Ուկրաինային հեռահար հարվածների թույլտվություն տալու որոշման մասին:

Կա զգալի հիմք եզրակացնելու, որ այդ որոշումը, այդուհանդերձ, քննարկվել է Չինաստանի հետ: Իսկ եթե նկատի առնենք նաև այն, որ Բայդեն-Սի Ցզինպին հանդիպումից չորս օր առաջ էլ Չինաստան բանակցության էր մեկնել ՌԴ ԱԽ քարտուղար Շոյգուն, որը այնտեղ քննարկել էր «ռազմավարական անվտանգության» հարցեր, ապա ակնառու է դառնում, որ ուկրաինական ճակատում էսկալացիայի նոր մակարդակը ոչ թե տարերային գործընթաց է, այլ բավականին նկատելիորեն բանակցված, առնվազն՝ ՌԴ-Չինաստան-ԱՄՆ եռանկյունաչափական «ուրվագծով»:

Հարց է առաջանում, թե այդ դեպքում ո՞ւմ էր ուղղված Պուտինի վերջնագիրը: Այդ հարցի պատասխանը փնտրելիս, պետք է, սակայն, հստակեցնել մի հանգամանք:

Երբ խոսք է գնում այն մասին, որ ակնառու է Ռուսաստան-Չինաստան-ԱՄՆ բանակցային բազմագիծ «նախաբան»՝ էսկալացիայի նոր մակարդակից առաջ, դա բոլորովին չի նշանակում, որ կա համատեղ կայացված որոշում, իսկ մնացյալը՝ թատրոն է:

Դա նշանակում է, որ դիմակայության էսկալացիայի մակարդակի բարձրացման հարցում կա գործողությունների որոշակի «կանոնակարգի» մշակում, ինչը, սակայն, բոլորովին չի չեղարկում դիմակայության տրամաբանությունը, համաշխարհային պատերազմի էությունը:

Պարզապես ակնառու է դարձնում այն, որ այդ պատերազմն ընթանում է ռուսական հայտնի խոսքի հետևյալ տրամաբանությամբ՝ «անտառը հատում են, տաշեղները՝ թռչում»: «Անտառահատները» պարզապես համաձայնեցնում են գործիքների կիրառումը՝ «կացնից մինչև էլեկտրական սղոց»: