Նոյեմբերի 25-ին Վրաստանում հակասությունների հաղթահարման ելք կգտնվի՞

Վրաստանի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հաստատել է հոկտեմբերի 26-ի խորհրդարանական ընտրությունների քվեարկության ամփոփիչ արձանագրությունը:

Սահմանադրության համաձայն՝ տասը օր հետո Վրաստանի նախագահը պետք է գումարի նորընտիր խորհրդարանի առաջին նիստը, բայց Սալոմե Զուրաբիշվիլին ոչ միայն հրաժարվել է նման որոշում ընդունելուց, այլեւ դիմել է սահմանադրական դատարան՝ ընտրությունները «հակասահմանադրական ճանաչելու հայցով»։

Վրաստանի նախագահը հիմնավորել է, որ քվեարկության օրը խախտվել են սահմանադրության երկու նորմերը. չի ապահովվել քվեարկության գաղտնիությունը, արտերկրում Վրաստանի քաղաքացիները զրկվել են ընտրելու իրավունքից: Ընտրությունները հակասահմանադրական ճանաչելու հայցով Սահմանադրական դատարանին դիմել է նաև դեռևս լիազորությունների մեջ գտնվող խորհրդարանի երեսունչորս պատգամավոր:

Վարչապետ Կոբախիձեն հայտարարել է, որ անկախ ամեն ինչից՝ խորհրդարանի նիստը նոյեմբերի 25-ին կգումարվի: Փորձագետները, սակայն, ընդգծում են, որ Վրաստանի խորհրդարանի կանոնակարգը թույլ չի տալիս, որ մանդատային հանձնաժողովը ճանաչի այն պատգամավորի լիազորությունը, որի ընտրության օրինականությունը վիճարկվում է Սահմանադրական դատարանում:

Կանոնակարգը նաև սահմանում է, որ խորհրդարանը մտնում է օրինական լիազորությունների մեջ, եթե մանդատային հանձնաժողովը վավեր և լեգիտիմ է ճանաչում առնվազն 100 պատգամավորի ընտրության օրինականությունը: Վրաստանի նախագահը և գործող խորհրդարանի երեսունչորս պատգամավորները վիճարկում են առհասարակ ընտրությունների օրինականությունը: Ֆորմալ առումով Սահմանադրական դատարանը պետք է վճիռ կայացնի՝ ընտրվա՞ծ են խորհրդարանի բոլոր պատգամավորները, թե մանդատ են ստացել Սահմանադրության նորմերը խախտելու արդյունքո՞ւմ:

Նախագահի և պատգամավորների հայցը ՍԴ-ն պետք է քննության առնի մեկամսյա ժամկետում: Այդ ընթացքում, ինչպես ընդդիմությունն է պնդում, խորհրդարանը չի կարող նիստ գումարել և որոշումներ ընդունել: Թբիլիսիում բողոքի ակցիաները դադարել են: Ընդդիմությունը հայտարարել է, որ հարկ եղած դեպքում կրկին դուրս կգա փողոց:

Ըստ երևույթին՝ նման անհրաժեշտություն կծագի նոյեմբերի 25-ին, երբ, ինչպես վարչապետ Կոբախիձեն է պնդել, խորհրդարանն իրավունքի ուժով կգումարի առաջին նիստը։ Նախօրեին հայտնի է դարձել, որ Թբիլիսիի պետական համալսարանի, այլ բուհերի շուրջ հինգ հարյուր պրոֆեսորներ և դասախոսներ հայտարարել են ընդդիմությանը և, մանավանդ, ուսանողությանն աջակցելու և բողոքի ակցիաներին միանալու մասին։

Վրացական աղբյուրների փոխանցմամբ՝ Սահմանադրական դատարանը դեռևս չի հայտնել՝ նախագահ Զուրաբիշվիլիի և երեսունչորդ պատգամավորի հայցը քննության «առնելու» է, թե՞ ոչ: Փորձագետները նշում են, որ Սահմանադրական դատարանը նախկինում երկու վճիռ կայացրել է իշխող քաղաքական ուժի օգտին՝ օրինական է ճանաչել նախագահին իմպիչմենթ հայտնելու հիմքը և ժամանակավորապես չի կասեցրել «արտասահմանյան գործակալների մասին» խնդրահարույց օրենքը:

Ակնարկվում է, որ ներքաղաքական սրացումն իրավական ճանապարհով կարգավորելու հավանականությունը չափազանց նվազ է, ՍԴ-ն հազիվ թե ընտրությունները հակասահմանադրական ճանաչի: Ի՞նչ է հետևելու դրան:

Civil.ge-ն փոխանցել է Սալոմե Զուրաբիշվիլիի այն միտքը, որ ընդդիմությունը պետք է բողոքարկման ներպետական բոլոր ատյաններն անցնի: Բայց կա՞ որևէ երկրի ընտրությունների սահմանադրականությունը միջազգային դատական ատյաններում վիճարկելու իրավական հնարավորություն:

Ընդսմին, քաղաքական ընդդիմությունը Զուրաբիշվիլիին միանշանակ չի ընդունում: «Նա չի կարող միավորող դեր ունենալ, եթե ներում չի շնորհում Միխեիլ Սաակաշվիլիին», – ասել է նախկին նախագահի կուսակցության ներկայացուցիչ Թամար Գորձեիան:

Նոյեմբերի 25-ին Վրաստանում հակասությունների հաղթահարման ելք կգտնվի՞, թե իրավիճակը «կգլորվի դեպի առճակատում»։