13/01/2025

Բաքուն ու Աստանան կարող են «տանդեմ» կազմել ընդդեմ Մոսկվայի

Ղազախստանի նախագահ Տոկաևն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ հեռախոսազրույցում հավաստիացրել է, որ ղազախական կողմը ամեն ինչ կանի ադրբեջանական օդանավի աղետի օբյեկտիվ և բազմակողմանի քննության համար:

Տոկաևի հավաստիացումները մի կողմից թվում են պարզ արարողակարգ, մյուս կողմից, սակայն դրանք բազմիմաստ են հնչում այն ինֆորմացիոն լայն ալիքի ֆոնին, որ ծավալվել է օդանավի աղետի պատճառների, մասնավորապես աղետի հարցում ռուսական ՀՕՊ դերի վերաբերյալ:

Կարծես թե ավելի ու ավելի հիմնավոր ու տրամաբանված է հնչում այն վարկածը, որ Բաքվից Գրոզնի մեկնող ադրբեջանական օդանավը վնասվել է Չեչնիայում ՀՕՊ համակարգի աշխատանքի հետևանքով, որը փորձել է չեզոքացնել այդ ժամանակ Չեչնիան գրոհած ուկրաինական անօդաչուներին:

Իհարկե, առաջանում են հարցեր, թե այդ դեպքում ինչո՞ւ ադրբեջանական օդանավի անձնակազմը չի զգուշացվել մինչև այդ գործողության գոտի մտնելը:

Մոռացե՞լ են զգուշացնել, դա դիսպետչերների՞ անփութությունն է, թե՞ հնարավոր է աղետը բոլորովին ալ անփութության հետևանք չէ: Իհարկե, այդտեղ բավականին նուրբ է դառնում դավադրապաշտության սահմանը, սակայն բոլոր դեպքերում, երբ կա պատկեր, որն առաջացնում է հարցեր, ապա դրանց համոզիչ պատասխանի բացակայությունը միշտ էլ առաջացնելու է կասկածներ:

Այդ ֆոնին, Ղազախստանի հավաստիացումը՝ օբյեկտիվ և բազմակողմանի քննության ու բոլոր պատճառների վերհանման վերաբերյալ, ստանում է առանձնահատուկ, նույնիսկ քաղաքական երանգ:

Ղազախստանը ստեղծել է պետական հատուկ կոմիտե, որը քննելու է աղետը, քանի որ այն եղել է Ղազախստանի տարածքում, օդանավը շեղվել և ուղղվել է դեպի ղազախական Ակտաու, սակայն չի հասել օդանավակայան:

Ի դեպ, մեկ այլ հարց է, թե ինչո՞ւ չի շրջվել հենց Ադրբեջան՝ Բաքվի կամ որևէ այլ օդանավակայան, երբ տարածությունը ամենևին ավելին չէր, իսկ գուցե նույնիսկ՝ ավելի մոտ: Ռուսաստանում, կարծես թե, դեռ չկա կողմնորոշում, թե ինչպես է պետք վարվել: Դրա մասին է վկայում Կրեմլի արձագանքը:

Կրեմլը հրաժարվում է որևէ գնահատականից՝ ասելով, թե պետք է սպասել քննությանը: Սակայն, խնդիրը գուցե ոչ այնքան պատճառները հասկանալն ու պարզելն է, որքան՝ «բացատրություն» մշակելը: Իսկ այն պետք է մշակվի առնվազն եռակողմ՝ Ռուսաստան, Ադրբեջան, Ղազախստան:

Եվ այստեղ է, որ Բաքուն ու Աստանան կարող են «տանդեմ» կազմել ընդդեմ Մոսկվայի: Իհարկե, ոչ թե ճշմարտությունը մատուցելու հարցում, այլ թերևս՝ «թաքցնելու» գնի, կամ հենց այդ՝ «բացատրության» գնի հարցում:

Մյուս կողմից, պատկերը բարդ է հատկապես Իլհամ Ալիևի համար, եթե Մոսկվան կտրականապես հրաժարվի պատասխանատվություն ընդունելուց, թեկուզ պայմանավորվելով որևէ «բացատրության» շուրջ: Բոլոր դեպքերում, Իլհամ Ալիևի համար, իհարկե, մնալու է թերևս ամենածանր բեռը՝ ադրբեջանական հանրության կասկածը: