ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցչի ինստիտուտը կարող է դիտարկվել որպես ամերիկյան դաշտում առնվազն «պահեստային խաղացող» դիվանագետ

Հայաստանի նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հրամանագրով նախօրեին նշանակվել է ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցիչ: Այդ պաշտոնին է նշանակվել արտաքին գործերի փոխնախարար Պարույր Հովհաննիսյանը:

Մինչ նրա նշանակման մասին հրամանագիրը, պաշտոնական տեղեկություն ստացվեց, որ Հովհաննիսյանը ազատվել է արտգործնախարարի տեղակալի պաշտոնից:

Վերջին տարիներին սա առաջին դեպքը չէ, երբ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալը թողնում է պաշտոնը դիվանագիտական առաքելության գործուղվելու համար: Նախորդ տարի այդպիսի որոշում եղավ Վահե Գևորգյանի մասով, որը նշանակվեց Չինաստանում ՀՀ դեսպան:

Այժմ Պարույր Հովհաննիսյանը նշանակվում է ՄԱԿ-ում ՀՀ ներկայացուցիչ՝ ազատվելով արտգործնախարարի տեղակալի պաշտոնից: ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցիչը կադրային դիվանագետ Մհեր Մարգարյանն էր, որն այդ պաշտոնին նշանակվել էր 2018 թվականին: Մինչ այդ, պաշտոնը 2014 թվականից զբաղեցնում էր Զոհրաբ Մնացականյանը, որը, ի դեպ, մինչև 2014 թվականը նույնպես եղել է փոխարտգործնախարար:

Եվ, իմիջիայլոց, Մնացականյանը ազատվեց այդ պաշտոնից և ՄԱԿ-ում ներկայացուցիչ նշանակվեց Եվրաասոցացման գործընթացի ավարտից կարճ ժամանակ անց, որտեղ գլխավորում էր Հայաստանի բանակցային թիմը:

Պարույր Հովհաննիսյանի այս նշանակման մասին որոշումն էլ այդ իմաստով ունի խորհրդանշական, և նաև պրակտիկ բավականին ուշագրավ նրբերանգ: Պարույր Հովհաննիսյանն այն փոխնախարարն էր, որը զբաղված էր եվրաինտեգրման հարցերով այսպես ասած համակարգում էր եվրոպական ուղղությունը:

Շաբաթներ առաջ նա հայտարարել էր, որ Հայաստանն ու ԵՄ-ն ավարտում են գործակցության նոր փաստաթղթի բանակցությունը: Հովհաննիսյանի նշանակումը ՄԱԿ-ում ՀՀ ներկայացուցիչ, արդյո՞ք հիմք է եզրակացնելու, որ ԵՄ հետ նոր փաստաթղթի գործընթացն ավարտված է:

Հակառակ դեպքում ստացվում է, որ փոխվում է եվրոպական ուղղության այսպես ասած բարձրաստիճան համակարգողը, իսկ նոր պաշտոնյայի ներգրավումը հազիվ թե հնարավոր լինի գնահատել զուտ տեխնիկական գործընթաց: Առավել ևս Հայաստանի պարագայում, երբ պետական գերատեսչությունների «ինստիտուցիոնալ հիշողությունը» մեղմ ասած նախանձելի մակարդակի վրա չէ:

Ըստ այդմ՝ Պարույր Հովհաննիսյանի՝ այսպես ասած տեղափոխությունը ՄԱԿ, ավելի շուտ պայմանավորված էր այդ ուղղությամբ նրա պրոֆեսիոնալ հատկանիշների անհրաժեշտությա՞մբ, թե՞ նրան եվրոպական ուղղությունից հեռացնելու անհրաժեշտությամբ: Կրկնեմ, եթե խոսքն այն մասին չէ, որ Հովհաննիսյանի համակարգման ներքո գտնվող ուղղությամբ, այսինքն՝ եվրոպական ուղղությամբ ամբողջացվել ու ավարտվել է նոր փաստաթղթի մշակումը և այն հայտնվել է արդեն ավելի բարձր քաղաքական մակարդակում ստորագրության մասին որոշումների հարթությունում:

Կամ հնարավոր է, որ պարզապես պաշտոնական Երևանը դիտարկում է Եվրամիության հետ հարաբերությունների ուղղությամբ այսպես ասած բովանդակության «պարադիգմի» որոշակի վերափոխում, ինչով պայմանավորված առաջանում է կադրային վերադասավորումների հարց:

Ընդ որում` ուշագրավ է, որ վերադասավորումը ընդգրկում է նաև ամերիկյան ուղղությունը, որովհետև ՄԱԿ-ը, լինելով միջազգային կազմակերպություն, այդուհանդերձ, աշխարհագրության բերումով նաև ամերիկյան ուղղություն է՝ դրանից բխող հնարավորություններով:

Այդ իմաստով, ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի ինստիտուտին զուգահեռ, ՄԱԿ-ում Հայաստանի ներկայացուցչի ինստիտուտը կարող է դիտարկվել որպես ամերիկյան դաշտում առնվազն «պահեստային խաղացող» դիվանագետ:

Մյուս կողմից, անշուշտ, պետք է արձանագրել, որ ՄԱԿ-ը տիրույթ է, որը, չնայած բարդ ժամանակաշրջանին, այդուհանդերձ, շարունակում է լինել միջազգային հարաբերությունների կարևորագույն, ելակետային մի հանգույց՝ առնվազն դե յուրե իմաստով: