Թրամփի վարչակազմն արդեն հասկացրել է, որ իր համար առաջնահերթություն է քաղբանտարկյալների ազատ արձակումը

Գրել ենք, որ Բաքվում ապօրինի կալանքի տակ գտնվող Արցախի նախկին պետնախարար, բարերար Ռուբեն  Վարդանյանի փաստաբան Ջարեդ Գենսերը պատասխանել է «Նովայա գազետա» պարբերականի հարցերին: 

Ներկայացնում ենք զրույցից որոշ հատվածներ:

-Ի՞նչ եք կարծում, որքա՞ն են Ռուբեն Վարդանյանի ազատ արձակման շանսերը։

-Մենք շատ ակտիվ աշխատում ենք, որպեսզի ազատ արձակվի ոչ միայն Ռուբենը, այլև բոլոր հայ քրիստոնյա քաղբանտարկյալները, որոնք գտնվում են Ադրբեջանում և որոնց վերջին ամիսներին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ենթարկվել է աճող ճնշման:

– Ինչո՞ւ է Արևմուտքն այդքան պասիվ հայ գերիների, այդ թվում՝ Ռուբեն Վարդանյանի իրավունքները պաշտպանելու հարցում։

-Ես վստահ չեմ, որ իրավիճակի այս բնութագրումն արդարացի է: Հնարավոր է, որ դա եղել է անցյալում, բայց կարևոր փոփոխություններ են տեղի ունեցել վերջին ամիսներին: Անցյալ հոկտեմբերին, նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ նախագահ Թրամփը ասաց, որ Ալիևի գործողությունները Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի դեմ էթնիկ զտում են, և որ եթե ընտրվի, նա կպաշտպանի հալածված քրիստոնյաներին:

Այդ ժամանակից ի վեր Թրամփի վարչակազմը կրկնել է այս դիրքորոշումը ինչպես պետական, այնպես էլ մասնավոր դիվանագիտության մեջ: Օրինակ՝ 2025 թվականի մարտի 16-ին Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Մայքլ Ուոլցը հրապարակել է մի գրառում, որում գրել է.

«Ես (Ադրբեջանի ազգային անվտանգության խորհրդականին) ասացի, որ մենք պետք է ավարտենք խաղաղության համաձայնագիրը, ազատ արձակենք բանտարկյալներին և միասին աշխատենք տարածաշրջանն ավելի անվտանգ և բարգավաճ դարձնելու համար»:

Նախագահ Թրամփի և նրա վարչակազմի դիրքորոշումից բացի, հարկ է նշել Եվրամիության և ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի վերջին նախաձեռնությունները։ Մարտի 3-ին ՄԱԿ-ի գերագույն հանձնակատար Ֆոլքեր Թյուրքը կոչ է արել անհապաղ ազատ արձակել Ադրբեջանում գտնվող հայ գերիներին։ Իսկ մարտի 12-ին Եվրամիությունը հայ պատանդների դեմ ցուցադրական դատավարությունները դատապարտող բանաձեւի համատեղ առաջարկ է ներկայացրել։

-Թրամփի վարչակազմը կարո՞ղ է միջամտել Վարդանյանի գործին։

– Թրամփի վարչակազմն արդեն հասկացրել է, որ իր համար առաջնահերթություն է քաղբանտարկյալների ազատ արձակումը։ Չեմ կարծում, որ նախագահ Թրամփը կաջակցի խաղաղության համաձայնագրին, քանի դեռ բանտարկյալները ազատ չեն արձակվել նախքան դրա կնքումը կամ դրա ստորագրումը: Վստահ եմ, որ Թրամփի վարչակազմը այլ շահագրգիռ կողմերի հետ այս դիրքորոշումը փոխանցում է նախագահ Ալիևին։ Եթե ​​Ալիևը պատշաճ կերպով չարձագանքի, ես ակնկալում եմ, որ ուղղակի հետևանքներ կլինեն։

Եթե ​​ես լինեի Ալիևի տեղը, ես շատ կմտահոգվեի, քանի որ Թրամփը տիպիկ քաղաքական գործիչ չէ, ով սահմանափակվում է աստիճանական քայլերով։ Ինչպես տեսանք նրա երդմնակալությունից ի վեր, եթե սադրում են, նա ընդունակ է անսպասելի, անհամաչափ և նույնիսկ կոշտ քայլերի։