03/07/2025

ԵՄ-ն հաստատել է 150 միլիարդ եվրոյի նոր պաշտպանական հիմնադրամ․ Եվրոպան պատրաստվում է առանց Ամերիկայի՝ Ռուսաստանի հնարավոր հարձակման դեմ

Բրյուսելում ԵՄ երկրների նախարարները հաստատել են SAFE (Անվտանգության գործողություն Եվրոպայի համար) նոր նախաձեռնությունը՝ 150 միլիարդ եվրոյի համատեղ ռազմական հիմնադրամ, որը ստեղծվում է ԵՄ համաֆինանսավորմամբ և վարկերի համակարգով։

Հիմնադրամը նախատեսված է եվրոպական պետություններին աջակցելու համատեղ պաշտպանական նախագծերում՝ ուղղված հենց Եվրոպայի ռազմական արդյունաբերությանզարգացմանը։

ԵՄ հաստատեց այս հիմնադրամը՝ մտավախություն ունենալով, որ Թրամփի վարչակազմը կարող է հրաժարվել Եվրոպային պաշտպանելու հանձնառությունից, ինչպես նաև՝ հաշվի առնելով Ռուսաստանի ագրեսիվ վարքագիծը Ուկրաինայի դեմ։

Հունգարիան ձեռնպահ է մնացել, մնացած 26 անդամները կողմ են եղել։

2022 թվականից ի վեր ԵՄ անդամները իրենց ռազմական բյուջեները ավելացրել են ավելի քան 30%-ով, սակայն ԵՄ-ն դա բավարար չի համարում՝ հաշվի առնելով հավանական սպառնալիքները։

Ովքե՞ր կարող են մասնակցել SAFE ծրագրին

Ծրագրերի արժեքի առնվազն 65%-ը պետք է իրականացվի ԵՄ, ԵՏՏ կամ Ուկրաինայում գրանցված ընկերությունների միջոցով։

Հնարավորություն կտրվի նաև այն երկրների ընկերություններին, որոնք ստորագրել են ԵՄ-ի հետ անվտանգության և պաշտպանության գործընկերության համաձայնագիր։ Մեծ Բրիտանիան այդպիսի համաձայնագիր ստորագրել է այս ամիս՝ BAE Systems-ի պես բրիտանական ընկերություններին հասանելի դարձնելով SAFE-ի նախագծերը։

Ինչպես ընդունվեց որոշումը

Եվրոպական հանձնաժողովը նախաձեռնությունը ներկայացրել է արագացված ընթացակարգով՝ շրջանցելով Եվրոպական խորհրդարանը, և այն հաստատվել է ԵՄ կառավարությունների միաձայն որոշմամբ։

«Մենք հաստատեցինք SAFE-ը՝ ԵՄ-ի առաջին մասշտաբային պաշտպանական ներդրումային ծրագիրը։ Որքան շատ ներդրում ունենանք մեր անվտանգությունում, այնքան ավելի լավ կզսպենք նրանց, ովքեր ուզում են վնասել մեզ», — հայտարարել է ԵՄ-ի ռոտացիոն նախագահությունը զբաղեցնող Լեհաստանը։

Մոսկվան, իր հերթին, ԵՄ վերազինման այս գործընթացը որակում է որպես պատերազմ հրահրող արձագանք՝ հորինված վտանգի հիման վրա։ Բայց Եվրոպայի առաջնորդները հիշում են՝ Ռուսաստանը նույն լեզվով էր խոսում նաև 2022-ին՝ Ուկրաինա ներխուժելուց առաջ։