«Արթուրս աչքի ընկնող երեխա էր, աշխույժ, աշխատասեր: Բոլորն իրեն սիրում էին: Փոքր տարիքից ուզում էր ինչ-որ բաներ անել, որ բոլորին զարմացնի, ուզում էր, որ իրեն սիրեին, գովաբանեին»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Լիանան՝ Արթուրի մայրիկը:
Որդու դպրոցական տարիները վերհիշելիս նշում է՝ նորմալ առաջադիմություն է ունեցել: «Դպրոցում ևս սիրված էր, ուսուցիչների, տնօրենի համար կարծես սեփական երեխան լիներ: Սիրելի առարկաներից էր «Պատմությունը»: Տասը տարի նաև բռնցքամարտի է հաճախել Լիճքի բռնցքամարտի դպրոցում: Աչքի է ընկել այս սպորտաձևում, մրցումներում մշտապես առաջին տեղ է զբաղեցրել, մեդալներով ու պատվոգրերով վերադարձել տուն: Կարող էր հրաշալի բռնցքամարտիկ լինել»: Դպրոցն ավարտելուց հետո Արթուրն ընդունվել է Մարտունու Բազմագործառութային քոլեջ, որն ավարտելով՝ ստացել է ավտոմեխանիկի որակավորում: Երբ հարցնում եմ Արթուրի երազանքների մասին, մայրիկը մտովի տեղափոխվում է 2022 թ.սեպտեմբերի 12: «Առավոտյան 9-ից 10-ի կողմերն էր, Արթուրս զանգահարեց՝ ժամը վեցին պիտի պապայի հետ անպայման խոսեմ: Հայրիկն արտագնա աշխատանքի էր մեկնել, ասֆալտապատման բավականին խոշոր պատվեր ուներ:
«Պապայիս կասես, եթե ամեն ինչ հաջող գնա ու գործը ստացվի, թող ինձ համար խանութ բացի գյուղում: Խանութի անունը որոշել եմ ու քեռիին ասել»: Ուզում էր, որ հայրիկը հեշտ աշխատանք կատարի, այլևս չմեկնի արտագնա աշխատանքի, մտահոգվում էր նրա առողջության մասին: Ուզում էր հայրիկի, եղբոր համար մշտական աշխատանք ապահովել հայրենիքում: Բայց երբ պատերազմն սկսվեց, ամուսինս վերադարձավ Հայաստան, բնականաբար, գործերն էլ չստացվեցին, ու Արթուրիս երազանքն անկատար մնաց»: 2021 թ.-ի մարտի 31-ին Արթուրը մեկնել է պարտադիր զինվորական ծառայության: Ծառայել է նախ՝ Խնձորեսկում, հետո՝ Գորիսի «Զանգեր» զորամասում: Երբ հարցնում եմ ծառայության մեկնելու Արթուրի ցանկության և ծառայության ամիսների ընթացքի մասին, մայրիկը կրկին հիշողություններով ոչ վաղ անցյալ՝ 2020 թ. սեպտեմբեր է ուղևորվում, երբ սկսվել էր 44-օրյա պատերազմը:
«Զայրանում էր, որ չի կարող մասնակցել ռազմական գործողություններին, ու պետք է մի բան աներ: Արթուրը մեր տանից մոտ հինգ պարկ կարտոֆիլ, բազմաթիվ պահածոներ, ջրով շշեր, անվադողեր ուղարկեց առաջնագիծ։ Երկու գիշեր Արթուրս շատ ուշ եկավ տուն, առաջին անգամ էր նման բան լինում: Մեքենաներից ցեմենտ էր դատարկել և սեփական աշխատանքի դիմաց ստացած վարձատրությունը՝ երկու հարյուր հազար դրամ, ուղարկել էր առաջնագիծ: Չծառայելու մասին երբեք խոսք չի եղել: Նա ընդդիմանում էր անգամ նման մտքերին: Ծառայությունը լավ էր անցնում: Արթուրս անվախ էր, բոլորի կողմից շատ սիրված: Նրանք, ովքեր պատերազմից վերադարձել են, պատմում են, թե որքան լավ ծառայակից ընկեր է եղել նա, խիզախ զինվոր: Միշտ կանգնած է եղել իր ընկերների կողքին, նաև նրանց, ովքեր ունեցել են իր օգնության կարիքը: Եթե անգամ ինչ-որ խնդիրներ են եղել, նա դրանք լուծել է ինքնուրույն, առանց մեզ որևէ բան պատմելու, նեղություն տալու»:
Իսկ հետո` 2022 թ. սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը թշնամին հարձակվեց Հայաստանի սահմանների վրա մի քանի ուղղությամբ: «Արթուրս եղել է առաջին դիտակետում՝ բարձունքում: Տիրապետում էր ПК տեսակի զենքին: Հարձակումը սկսվելուց Արթուրս զանգահարել է տղաներից մեկին, ասել՝ դուրս կգաք, փրկվելու շանս չկա: Ընկերն ասել էր՝ դու էլ կիջնես դիրքից: Արթուրս արձագանքել էր՝ եթե այստեղից կրակ չլինի, մեր տղերքը չեն կարողանա նահանջել»: Արթուրն ապահովել է իր մի շարք ընկերների նահանջը դեպի թիկունք, փրկել է մի շարք վիրավորների, որոնց շալակելով տեղափոխել է թիկունք, իսկ հետո վերադարձել և շարունակել մարտը։ «Արթուրս իր դիրքից չի նահանջել, իր ПК-ն շարունակել է աշխատել մինչև առավոտյան վեցը: Թշնամին իր ԱԹՍ-ներն ու սնարյադներն ուղարկել է հենց իր բարձունքի վրա, որպեսզի թուլացնի Արթուրիս պահած դիրքը, արդյունքում գրավի նաև ներքևի դիրքերը: 29 զոհ մեր կողմից է եղել այդ բարձունքի հատվածում, իսկ թշնամին մի քանի հարյուրի հասնող լեշ է հավաքել նույն տեղից: Պատկերացնո՞ւմ եք, թե ինչպես են կռվել մեր տղաները: Մեր 29 լուսավոր տղաները կենաց-մահու պայքար են մղել թշնամու դեմ»: Մայրիկը կրկին հիշողություններով վերադառնում է ոչ վաղ անցյալ:
«Իմ երեխեն հուլիսի 28-ին եկավ արձակուրդ, օգոստոսի 4-ին հետ գնաց, 12-ին բարձրացավ դիրքեր Սև լճի տարածքում: Մի քանի օր հետո այդտեղ լարվածություն էր նկատվել: Ես էլ կարդացի այդ մասին: Կապ չէի կարողանում հաստատել իր հետ, հետո երեկոյան զանգահարեց: Ասաց, որ ամեն ինչ կարգին է, իջել են, որ լողանան, հանգստանան ու կրկին դիրքեր բարձրանան: Հետո պատմեց, որ իրենց իջեցրել են դիրքից ու այն առանց մարտի տվել թշնամուն: Արթուրս ասաց՝ բայց մյուս դիրքի համար պատերազմ կլինի, ուղղակի չգիտեմ, թե ով կլինի այդ ժամանակ այդ դիրքում»: 2022 թ.-ի պատերազմն ինքն իրենով անպատասխան մնացած հարցերի ամբողջություն է: Սեպտեմբերի 13-ի առավոտյան Արթուրը բեկորային վիրավորում է ստանում: Նա անմահանում է Իշխանասարում:
«Թե քանի ժամ է այդպես մնացել, չգիտեմ: Թշնամին այդ դիրք չի բարձրացել մի քանի օր, նա թշնամու ձեռքում չի հայտնվել: Կարմիր խաչն է իմ տղային իջեցրել դիրքից: Տասն օր անց Արթուրս տանն էր»: Ապրելու ուժի մասին: «Շատերն ասում էին, որ էլի երեխա ունենամ, գուցե դա դառնա իմ փրկությունը, սփոփանքը: Բայց ոչ ոք չի կարող իմ Արթուրին փոխարինել: Ինքնասպանության մտքեր ունեի, չէի ուզում ապրել: Ինձ ասում էին՝ մյուս տղայովդ մխիթարվի, նրա համար ապրիր: Բայց նման պահերին ցավն այնքան մեծ է, որ որևէ մեկի մասին մտածել չես կարող: Ու այս ծանր օրերում ինձ ուժ տվեց հավատը: Հավատում եմ, որ մի օր հանդիպելու եմ Արթուրիս»:
Հ. Գ. – Արթուր Մարգարյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայության» մեդալով: Պարգևատրվել է նաև ՀԿների կողմից: Հուղարկավորված է հայրենի Լիճք գյուղի գերեզմանատանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Բաց մի թողեք
Նոյեմբերի 22-ի աստղագուշակ․ Նպաստավոր է մեծ կենտրոնացում պահանջող գործով զբաղվելու համար
Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը Հակակոռուպցիոնի քննիչները առգրավել են
Ո՞ւմ է Փաշինյանն ուղարկել նարկոթեստ հանձնելու, ո՞վ է լինելու հաջորդը, և ո՞ւմ ձեռքով են «փուռը գնացել» ՔՊ-ականները. mediahub.am