Նախարարի՝ Հայաստանի ցածր գնաճին առնչվող պնդումը մասամբ ճիշտ է, մասամբ՝ ոչ

«Հայաստանի Հանրապետությունից ավելի ցածր գնաճով ընդամենը մեկ երկիր կա՝ Կոստա Ռիկան: Մենք նախավերջինն ենք 200 երկրների մեջ»,- դեկտեմբերի 12-ին լրագրողների հետ ունեցած ճեպազրույցի ժամանակ նշել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը:

«Փաստերի ստուգման հարթակն» ուսումնասիրել է նշված  տեղեկատվությունն ու պարզել, որ նախարարի կողմից հնչեցված հայտարարության հիմքում, ըստ ամենայնի, Արժույթի Միջազգային հիմնադրամի կանխատեսումներն են:

Հիմնադրամի կանխատեսումները քարտեզագրված են և ներկայացնում են գնաճի տարեկան ցուցանիշները՝  թվով 236 երկրների մասով:

Ըստ այդ կանխատեսումների, Հայաստանը տարին կամփոփի 0.2 տոկոս գնաճով: Կոստա Ռիկայի դեպքում հիմնադրամը ոչ թե գնաճ, այլ գնանկում է կանխատեսել. այն կկազմի -0.3 տոկոս:

Ի դեպ, Կոստա Ռիկան միակ երկիրն է ցանկում, որն այս տարին կամփոփի գնանկմամբ: Ինչ վերաբերում է Հայաստանի գնաճի ցուցանիշին, ապա նախարարի պնդումը մասամբ ճիշտ է, մասամբ՝ ոչ:

Եվ այսպես, նախարարը ճիշտ է՝ Հայաստանը զբաղեցնում է երկրորդ հորիզոնականը՝ գնաճի ցածր ցուցանիշով, սակայն ճիշտ չէ 200 երկրների մասով պնդումը:

Ինչպես նշեցինք, հիմնադրամը ներկայացնում է կանխատեսումներ թվով 236 երկրների համար: Նրանցից 46-ի մասով, սակայն, հիմնադրամի կայքում տվյալներն ուղղակի բացակայում են: Սա նշանակում է, որ ցածր գնաճի կանխատեսումներով Հայաստանը երկրորդն է ոչ թե 200, այլ 191 երկրների ցանկում:

Կոստա Ռիկայից ու Հայաստանից հետո ամենացածր գնաճն ունեն հետևյալ երկրները.

• Չինաստան 0.4%
• Թայլանդ 0.5%
• Բրունեյ Դարուսսալամ 0.5%
• Կամբոջա 0.7%
• Սեյշելյան կղզիներ 0.8%
• Լիտվա 0.9%:

Ինչ վերաբերում է հարևան երկրներին, Վրաստանը, ըստ կանխատեսումների, տարին կամփոփի 1.1, Ադրբեջանը՝ 2.1, Իրանը՝ 31.7, Թուրքիան՝ 60.9 % գնաճով:

Հետաքրքրական է, որ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հաջորդ տարվա կանխատեսումներով Հայաստանի դիրքերն այնքան բարենպաստ չեն, որքան այս տարի: 2025 թ.-ի կանխատեսումներով Հայաստանը կունենա գնաճ 3.1 %-ի չափով՝ զիջելով ավելի քան 80 երկրների:

Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն Հայաստանի գնաճի ցուցանիշը ներկայացնում է սպառողական գների ինդեքսի տեսքով: Կոմիտեի վերջին վիճակագրությունն այս մասով ներկայացնում է այս տարվա հունվար-հոկտեմբեր ամիսների տվյալները:

Ըստ այդմ, Հայաստանի Հանրապետության սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը (2024 թ. հոկտեմբերը 2023 թ. հոկտեմբերի նկատմամբ) կազմել է 0.6%: Այս տարվա  հոկտեմբերի գնաճը կազմել է  0.3%՝ նախորդ ամսվա նկատմամբ:

Չնայած նրան, որ այս տարի որոշ ապրանքատեսակներ ակնհայտորեն թանկացել են, ըստ պաշտոնական տվյալների, տարբեր ապրանքատեսակների գնաճի ու գնանկումների հանրագումարով այս տարվա հունվար-հոկտեմբերին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատությամբ  գնաճ չի գրանցվել:

Այս տարի սննդամթերքի ու ոչ ալկոհոլային խմիչքի գները նվազել են 2.7 տոկոսով,  հագուստի ու կոշիկի դեպքում՝ 1.1,  տնային գործածության առարկաների, կենցաղային տեխնիկայի և բնակարանների խնամքի ամենօրյա պարագաների դեպքում՝ 1.6 տոկոսով:

Գնաճ է գրանցվել ալկոհոլային խմիչքի ու ծխախոտային արտադրատեսակների (5.7%), տրանսպորտի՝ (9.3%), կրթության՝ (5.4%), ռեստորանների ու հյուրանոցների սպասարկման (3.2 %) ոլորտներում:

Թե որքա՞ն կկազմի գնաճը 2024 թ.-ի տարեկան ամփոփ տվյալներով, պարզ կլինի հաջորդ տարեսկզբին, երբ Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեն կհրապարակի Սպառողական գների ինդեքսի տարեկան վիճակագրությունը:

Գայանե Մարկոսյան