Փաստեր Չարլի Չապլինի մասին, ինչպես գողացան նրա դիակը․ Այսօր Չապլինի ծննդյան օրն է․ Լուսանկարներ

Չապլինի լոնդանյան մանկությունը եղել է ծանր և աղքատ։ Հոր բացակայության և մոր ծանր ֆինանսական դրության պատճառով նրան, ինը տարեկանը չբոլորած, երկու անգամ ուղարկել են աշխատանքի։ Երբ նա 14 տարեկան էր, նրա մայրը տեղափոխվել է հոգեբուժական հիվանդանոց։

Չապլինը վաղ տարիքից ստանձնել է դերեր, հանդես գալով երաժշտական սրահներում, իսկ ավելի ուշ աշխատել բեմում ՝ որպես դերասան և կատակերգու։ 19 տարեկանում համագործակցում է հայտնի Ֆրեդ Կարնո ընկերության հետ , որը նրան Ամերիկա է տանում։ Չապլինը հետամուտ էր ֆիլմարտադրությանը և իր առաջին քայլերը արեց Քեյստոն Ստուդիայ ի «Կեցություն ստեղծելով» ֆիլմում (1914)։ Նա շուտով բարելավում է թափառաշրջիկ կերպարը և երկրպագուհիների բանակ է հավաքում։ 1918 -ից նա աշխարհում ամենահայտնի կերպարներից էր։

1919 -ին Չապլինը հիմնում է տարածաշրջանային Միացյալ Արվեստագետների ընկերությունը, որը նրան տալիս է իր ֆիլմերի ամբողջական վերահսկողությունը։ Նրա առաջին լիամետրաժ Ֆիլմը «Փոքրիկը»-ն է (1921), հաջորդաբար՝«Փարիզուհին» (1923), «Ոսկու տենդ» (1925), «Կրկես» (1928)։ Նա հրաժարվում է հնչունային ֆիլմին վերադառնալուն 1930-ին՝ փոխարենը արտադրելով «Մեծ քաղաքի լույսերը» (1931) և «Նոր Ժամանակներ» (1936) ֆիլմերը ՝ առանց երկխոսության։ Չապլինը սկսում է հետաքրքրվել քաղաքականությամբ և իր հաջորդ ֆիլմում ՝ «Մեծ բռնապետը» (1940) ֆիլմում ծաղրում է Ադոլֆ Հիտլերին։ 1940-ականները տարաձայնությունների տասնամյակ էր Չապլինի համար, և արագորեն իր հանրաճանաչությունը նվազում է։ Նա մեղադրվում է կոմունիստական համակրանքի համար, միևնույն ժամանակ իր հայրության հայցը և երիտասարդ կնոջ հետ ամուսնությունը սկանդալի պատճառ են հանդիսանում։ Դաշնային հետախուզում է սկսվում և Չապլինը ստիպված է լինում թողնել Միացյալ Նահանգները ՝ հաստատվելով Շվեցարիայում։ Նրա՝ «Մըսյե Վերդու» (1947), «Բեմի լույսերը» (1952), «Արքա Նյու-Յորքում» (1957), «Կոմսուհին Հոնկոնգից» (1967) ֆիլմերում թափառաշրջիկի կերպարը բացակայում է։
Չապլինը իր շատ ֆիլմերի համար գրում է, խմբագրում, դերակատարում և հանդես գալիս որպես ռեժիսոր, պրոդյուսեր և երաժշտության երգահան։ Նա կատարելության ձգտող էր։ Իր ֆինանսական ինքնուրույնությունը հնարավորություն էր տալիս իրեն տարիներ ծախսել պատկերի կատարելագործման և արտադրման վրա։ Նրա թափառաշրջիկի դիպուկ և հուզական կերպարը պայքար էր թշվառության դեմ։ Շատ ֆիմեր ունեին սոցիալական և քաղաքական ուղվածություն, ինչպես նաև ինքնակենսագրական տարրեր։

Չարլի Չապլինը հասցրեց ամուսնանալ 4 անգամ։ Նա ուներ 11 երեխա։ Չապլինի չորրորդ կինը՝ Ունա Օ’Նիլը իրենից փոքր էր 37 տարով։ Երբ ծնվեց նրանց համատեղ վերջին երեխան, մեծ կատակերգուն արդեն 72 տարեկան էր։

Չարլի Չապլինն այն եզակիներից է, ով իր երկարամյա կյանքին զուգահեռ անդադար աշխատել ու ստեղծագործել է։ Նրա մասնագիտական գործունեությունը տևեց ավելի քան 75 տարի՝ սկսած Վիկտորյան ժամանակաշրջանի իր մանկությունից մինչև մահ։

Մահը վրա հասավ 88 տարեկանում։ 1977 թվականի հոկտեմբերին միանգամից վատթարացավ դերասանի առողջական վիճակը, դեկտեմբերի 25-ի վաղ առավոտյան նա մահացավ իր տանը, քնի մեջ՝ կաթվածից։

Չարլի Չապլինի հոգեհանգիստը փոքր ու նեղ շրջանակներում կազմակերպված զուտ անգլիական արարողություն էր. ճիշտ այնպես, ինչպես ինքն էր ցանկացել։ Չապլինին թաղեցին Corsier-sur-Vevey քաղաքի գերեզմանատանը։ Ռեժիսոր Ռենե Քլերը կինոաշխարհի գործիչների անունից գրեց. «Նա բոլոր երկրների ու ժամանակների կինոյի հուշարձան էր… լավագույն նվերը, որ կինոաշխարհը պատրաստել է մեզ համար»։

Մեծ դերասանի արկածներով ու յուրօրինակ պատմություններով լի կյանքը չավարտվեց նրա մահով։ Նույնիսկ մահից հետո նրա շուրջ չդադարեցին տեղի ունենալ ցնցող ու անսովոր իրադարձությունները։ Հուղարկավորությունից մի քանի ամիս անց, 1978 թվականի մարտին հարազատները Չապլինի գերեզմանը դատարկ գտան: Թարմ փորած հողի թմբի կողքին` մեծ փոսը դատարկ էր։

Associated Press-ը անմիջապես հայտնեց, որ մեծն Չապլինի գերեզմանը պղծել են։ Խոտերի վրայի ոտնահետքերը ցույց էին տալիս, որ դագաղը քարշ էին տվել դեպի մեծ ճանապարհ, որտեղից էլ մեքենայով տարել էին անհայտ ուղղությամբ:

Ողջ աշխարհը տարակուսած էր, թե ում և ինչու էր պետք գողանալ դերասանի դիակը: Սկզբում ենթադրեցին, որ դա խենթ երկրպագուների ձեռքի գործն է, սակայն կարճ ժամանակ անց դերասանի այրուն՝ Ունա Չապլինին զանգեց ոմն պարոն Ռոշան և նրանից փրկագին պահանջեց սիրելի ամուսնու դիակի դիմաց։ Հանցագործը պահանջում էր 332.000 բրիտանական ֆունտ և ոչ մի կոպեկ պակաս։ Այսօրվա գումարով դա 1,7 միլիոն ֆունտ է կամ 2,6 միլիոն դոլար։ Չվճարելու դեպքում պարոն Ռոշան սպառնացել էր գործ ունենալ Չապլինի կրտսեր զավակի հետ։

Չնայած սպառնալիքներին՝ այրին մտադիր չէր փրկագին վճարել։ «Ամուսինս այժմ դրախտում է ու իմ սրտում, և ոչ մի ուրիշ տեղ», – ասաց նա ոստիկաններին: Օրենքի ներկայացուցիչները հասկացան, որ մադամ Չապլինին ամուսնու դիակը բոլորովին չի հետաքրքրում։ Սակայն, նրանք խնդրեցին տիկնոջը ձևացնել, իբրև թե գումարը հավաքում է` հանցագործին հանձնելու համար։ Այս կերպ ոստիկանությունը հույս ուներ ժամանակ շահել և հետևել առևանգողների զանգերին։

Ի վերջո Լոզանի հեռախոսային խցիկներից մեկում ձերբակալեցին չարագործին։ Պարզվեց, որ դա լեհական ծագմամբ 24-ամյա ավտոմեխանիկ Ռոման Վարդասն է, ում հանցագործության էին մղել գործազրկությունն ու ֆինանսական դժվարությունները։ Նրա հանցակիցը բուլղարացի 38-ամյա Գանչո Գանինն էր, ով իր բեռնատարով օգնել էր դիակը տեղափոխել և թաղել Ժնևի լճի մոտակայքում։ Դատավարության ժամանակ Գանինը հերքել է իր մասնակցությունը հանցագործությանը, ասելով, որ չգիտեր, թե ում գերեզմանն է փորում, պարզապես օգնել է ընկերոջը։

Շվեյցարական դատարանը հաշվի առնելով բոլոր փաստերը` Վարդասին դատապարտեց 4,5 տարվա ուղղիչ աշխատանքի, իսկ Գանինին՝ 18 ամսվա պայմանական ազատազրկման։ Չարլի Չապլինի դին վերաթաղվեց նույն գերազմանում, սակայն նմանատիպ երևույթներից խուսափելու համար` այս անգամ ծածկվեց բետոնի հաստ շերտով։