26/12/2025

Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը հակասեմականության աճը որակել է որպես «հին չարիք»

Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահի մեկնաբանությունները հնչել են Սիդնեյի Բոնդի լողափում Հանուկայի միջոցառման ժամանակ 15 մարդու սպանությունից մի քանի օր անց, որը Ավստրալիայի վերջին տարիների ամենասարսափելի զանգվածային կրակոցներից մեկն էր։

Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը չորեքշաբթի օրը Բրյուսելում կայացած արարողության ժամանակ, որի ժամանակ նա վառեց Խանուկիա՝ նշելու հրեական Խանուկի տոնը, ասել է. «Հակասեմիտիզմի թույնի համար տեղ չի կարող լինել»։

Ֆոն դեր Լեյենսը քննադատել է այն, ինչ նա անվանել է «հին չարիքի» վերածնունդ ամբողջ Եվրոպայում և մեջբերել հրեական տների վրա նկարված սվաստիկաները, վանդալիզմի ենթարկված սինագոգները և դպրոցներում փակված հրեա երեխաներին՝ իրենց անվտանգության մասին մտահոգությունների պատճառով։

«Այսօր չափազանց շատ հրեաներ իրենց անվտանգ չեն զգում Խանուկիա վառելու պատուհանից։ Կամ հանրային վայրերում կիպա կրելու։ Կամ Դավթի աստղը պարանոցին։ Շատերը ստիպված են անցնել զինված պահակների կողքով՝ սինագոգ գնալու համար և անհանգստանալ իրենց երեխաներին դպրոց ուղարկելու համար։ Մեր շուրջը գիշերն իսկապես մթնել է», – ասել է նա։

«Խանուկայի ուսմունքներից մեկն այն է, որ կարող ես կամ անիծել խավարը, կամ մոմ վառել։ Մենք գնում ենք երկրորդի կողմը», – ասաց նա՝ ներկայացնելով անհանդուրժողականության դեմ պայքարի ծրագիր, որտեղ հակասեմիտիզմի դեմ պայքարը կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում։

«Եվրոպայում ատելությանը տեղ չկա» գործողությունների ծրագիրը Հանձնաժողովի կողմից ընդունվել է անցյալ շաբաթ և ծառայում է որպես կոչ բոլոր եվրոպացիներին՝ «դեմ կանգնելու ատելության դեմ և խոսելու հանդուրժողականության և հարգանքի համար»։

«Մենք ուզում ենք պաշտպանել պաշտամունքի վայրերը՝ սկսած սինագոգներից։ Որովհետև ոչ ոք չպետք է վախենա դավանել իր սեփական հավատքը։ Մենք կպայքարենք ատելության խոսքի դեմ առցանց։ Որովհետև երբեք ընդունելի չէ հավատքն օգտագործել որպես վիրավորանք՝ ո՛չ փողոցներում, ո՛չ էլ ինտերնետում», – ասաց ֆոն դեր Լեյենը։

Հակասեմական բռնի միջադեպեր են գրանցվել յոթ երկրներում, որտեղ Իսրայելից դուրս ամենամեծ հրեական համայնքներն են, ըստ Հակազրպարտչական լիգայի (ADL) J7 աշխատանքային խմբի մայիսին հրապարակված զեկույցի։

J7 զեկույցում ընդգրկված երկրների թվում են Գերմանիան, Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան, ԱՄՆ-ն, Կանադան, Ավստրալիան և Արգենտինան։

J7 աշխատանքային խումբը, որը ստեղծվել է 2023 թվականի հուլիսին, տագնապ է հնչեցրել հրեական համայնքների վրա հարձակումների ուժգնացման վերաբերյալ, հատկապես Համասի կողմից 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին Իսրայելի հարավում իրականացված հարձակումից հետո, որի հետևանքով զինյալները սպանեցին գրեթե 1200 մարդու, որոնց մեծ մասը քաղաքացիական անձինք էին։

Զեկույցում նշվում է, որ հրեական դպրոցների, սինագոգների և բիզնեսների, ինչպես նաև անհատների վրա հարձակումները զգալիորեն աճել են, որոշ դեպքերում՝ ավելի քան կրկնապատկվելով 2023 թվականին նախորդ տարվա համեմատ։

Գերմանիայում հակասեմական միջադեպերը 2021-ից 2023 թվականներին աճել են 75%-ով, Ֆրանսիայում՝ 185%-ով և Մեծ Բրիտանիայում՝ 82%-ով։

Բոնդի լողափում տեղի ունեցած կոտորածը

Հանձնաժողովի նախագահի խոսքերը հնչել են Սիդնեյի Բոնդի լողափում Խանուկայի միջոցառման ժամանակ 15 մարդու սպանությունից ընդամենը երեք օր անց։

Ավստրալիայի ոստիկանությունը չորեքշաբթի օրը հայտարարեց, որ կասկածյալ հրաձիգին մեղադրանք է առաջադրվել 59 հանցագործության համար, այդ թվում՝ 15 սպանության համար։

24-ամյա Նավիդ Աքրամը ձերբակալվել է միջադեպի վայրում և տեղափոխվել Սիդնեյի հիվանդանոց՝ ոստիկանության հետ փոխհրաձգությունից հետո, որի արդյունքում զոհվել է նրա հայրը՝ 50-ամյա Սաջիդ Աքրամը։

Նավիդ Աքրամին մեղադրանք է առաջադրվել յուրաքանչյուր զոհի համար մեկ սպանության և երեքշաբթի օրը կոմայից արթնանալուց հետո ահաբեկչական գործողություն կատարելու համար։

Զույգը, ենթադրաբար, կրակ է բացել կիրակի օրը Բոնդի լողափում Խանուկայի ութօրյա փառատոնի մեկնարկը նշող միջոցառմանը մասնակցողների վրա։

Ըստ տեղեկությունների՝ տղամարդիկ հավատարմության երդում էին տվել այսպես կոչված «Իսլամական պետություն» (ԻՊ) խմբավորմանը, և նրանց մեքենայում հայտնաբերվել են ահաբեկչական խմբավորման դրոշներ, որտեղ ոստիկանությունը նաև հայտնաբերել է առնվազն երկու ինքնաշեն պայթուցիկ սարք։