Չնայած նոր տվյալներին, որոնք ցույց են տալիս, որ որոշումների կայացման ոլորտում լիակատար գենդերային հավասարությունը դեռևս հեռու է իրականությունից, Իսպանիան և Իռլանդիան վերջին 10 տարիների ընթացքում ամենամեծ առաջընթացն են գրանցել։
EIGE-ի 2025 թվականի գենդերային հավասարության ինդեքսի համաձայն՝ իշխանության անհավասար դիրքերը դեռևս Եվրամիությունում գենդերային հավասարության հասնելու ամենամեծ խոչընդոտն են, չնայած վերջին տասնամյակում այս ոլորտում արձանագրված նշանակալի առաջընթացին։
ԵՄ-ում քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական ոլորտներում որոշումների կայացման պաշտոններում տղամարդկանց և կանանց հավասարությունը չափող իշխանության կատեգորիայի միավորները տատանվում են Շվեդիայում 80.3 միավորից մինչև Հունգարիայում 12.9 միավոր։
Գենդերային հավասարության ինդեքսը ԵՄ-ին և անդամ պետություններին տալիս է 0-ից 100 միավոր։ 100 միավորը կնշանակեր, որ երկիրը հասել է կանանց և տղամարդկանց միջև լիակատար հավասարության։
Վերջին տասնամյակի ընթացքում Իսպանիան, Իռլանդիան, Ֆրանսիան և Իտալիան զգալի առաջընթաց են գրանցել որոշումների կայացման պաշտոններում գենդերային անհավասարության նվազեցման գործում։
Քաղաքական սպեկտրի որ մասում են կանայք ամենաանհավասար վերաբերվում։
Կանայք, ընդհանուր առմամբ, փոքրամասնություն են կազմում խորհրդարաններում և կառավարություններում՝ բոլոր մակարդակներում, խոշորագույն ընկերություններում և սոցիալական հաստատություններում։
2024 թվականին ԵՄ անդամ պետություններում ազգային խորհրդարանների անդամների միջին բաժինը կազմել է 67% տղամարդիկ և 33% կանայք։
Անցյալ տարի կանայք նաև կիսով չափ թերներկայացված էին ԵՄ խոշորագույն ընկերությունների խորհուրդների անդամների շրջանում. խորհուրդների անդամների 34%-ը կանայք էին, ի տարբերություն տղամարդկանց 66%-ի։
Հետազոտության համաձայն՝ կանայք դժվարությունների են բախվում քարոզարշավի ֆինանսավորում ապահովելու հարցում և հաճախ ավելի քիչ ազդեցություն ունեն թեկնածուների ընտրության հարցում, քան իրենց տղամարդ գործընկերները։
Եվրախորհրդարանի ընտրությունների ժամանակ ԵՄ 10 երկրներ թեկնածուների համար սահմանել են գենդերային քվոտաներ, իսկ կին պատգամավորները հասել են քվոտային մակարդակին Իսպանիայում, Ֆրանսիայում և Խորվաթիայում։
Գենդերային կարծրատիպերը, բռնությունը և խտրականությունը ավելի են խանգարում կանանց մտնել կամ մնալ պետական պաշտոններում՝ խաթարելով ժողովրդավարական ներկայացվածությունը և առաջընթացը։
Եվրոպական 31 երկրներում հարցված 2600 տեղական ընտրված կին քաղաքական գործիչների թվում նրանց գրեթե մեկ երրորդը հայտնել է, որ բռնության է ենթարկվել իրենց քաղաքական կարիերայի ընթացքում։
Երբ տեղական և տարածաշրջանային մակարդակով ընտրված կանայք հարցնում են բռնության իրենց դերի և կյանքի վրա ազդեցության մասին, նրանք նշում են դրա հետևանքների լայն շրջանակ՝ անապահովության զգացում (41%), անձնական կյանքի վրա բացասական ազդեցություն (30%), քաղաքական հակամարտության վրա ինքնագրաքննություն (21%) և հասարակական կյանքից հեռացում (12%):
«Գենդերային կարծրատիպերը հատկապես կարևոր են իշխանության ոլորտի համար, քանի որ դրանք նպաստում են հասարակական ընկալումների ձևավորմանը այն մասին, թե ով է համարվում քաղաքական պաշտոն զբաղեցնելու կամ հասարակության մեջ որոշակի դերեր կատարելու համար հարմար», – նշել են Գենդերային անհավասարության ինդեքսի հեղինակները։
Անդամ պետությունների մեծ մասում տղամարդիկ ավելի հակված են, քան կանայք, համաձայնելու այն պնդման հետ, որ քաղաքական կյանքում տղամարդիկ ավելի հավակնոտ են, քան կանայք։
Համաձայնների շրջանում ամենամեծ գենդերային տարբերությունը նկատվում է 15-ից 24 տարեկան հարցվածների շրջանում, որտեղ երիտասարդ տղամարդկանց 48%-ը համաձայն է, մինչդեռ երիտասարդ կանանց միայն 34%-ն է աջակցում այս գաղափարին։
ԵՄ-ում կանանց 17%-ը և տղամարդկանց 22%-ը կարծում են, որ կանայք չունեն քաղաքականության մեջ պատասխանատու պաշտոններ զբաղեցնելու համար անհրաժեշտ որակներն ու հմտությունները։
Այս պնդման աջակցությունը մեծապես տարբերվում է ԵՄ-ում, Հունգարիայում հարցվածների 49%-ը համաձայն է դրա հետ, իսկ Նիդեռլանդներում՝ միայն 2%-ը։
Բաց մի թողեք
Մի՛ միջամտեք եվրոպական ժողովրդավարությանը, Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենն ընդդեմ Թրամփի
Թրամփի հարձակումները սվիններով են ընդունում ԵՄ-ում, բայց արագացնում են ԱՄՆ-ից հետո պաշտպանական ծրագրերը
Թրամփի զառանցանքներն ու ԵՄ-ում մեր թղթակցի զրույցների թեման պաշտոնյաների հետ