10/09/2024

Ընդդեմ Եվրամիության․ ինչի՞ է նախապատրաստվում Ալիևը

«ԵԽԽՎ բոլոր պատգամավորները, ովքեր քվեարկել են Ադրբեջանի պատվիրակության լիազորությունները չհաստատելու օգտին, հայտարարված են անցանկալի անձ: Մինչև ԵԽԽՎ-ում Ադրբեջանի պատվիրակության լիազորությունների վերահաստատումը նրանց մուտքն Ադրբեջան արգելված է», — անձնական Թելեգրամ-ալիքում այս բովանդակությամբ գրառում է կատարել Ադրբեջանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Այհան Հաջիզադեն:

Ադրբեջանում սեպտեմբերի 1-ին խորհրդարանի արտահերթ ընտրություններ են նշանակված: Նույնիսկ իշխանական մամուլն է ընդունում, որ հանրությունը «հիմնականում անտարբեր է»: Արձանագրված է նաև քաղաքական ուժերի, առանձին խմբերի և անհատների պասիվությունը: Եթե նախորդ ընտրություններին պատգամավորության թեկնածու է առաջադրվել 1300 անձ, ապա այս անգամ՝ գրեթե մեկ երրորդով պակաս՝ 1030:

ԵԽԽՎ-ն Ադրբեջանի պատվիրակության լիազորությունները չի հաստատել այս տարվա սկզբին: Ինը ամիս անց Բաքուն այդ որոշման օգտին քվեարկած բոլոր պատգամավորների Ադրբեջան մուտքն արգելում է: Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները դիտարկելու հրավեր Ադրբեջանի ԿԸՀ-ն ԵԽԽՎ-ին և Եվրախորհրդարանին չի ուղարկել: Կարելի է ենթադրել, որ Իլհամ Ալիևը մտավախություն է ունեցել, որ քվեարկության օրվան ընդառաջ՝ ԵԽԽՎ պատգամավորները կարող են այցելել Բաքու և հետևել ընտրություններին, ուստի կանխարգելիչ քայլ է ձեռնարկել:

Այդ որոշմանը նախորդել է Եվրամիության Բաքվում ներկայացուցչության շատ կոշտ հայտարարությունը, որը Բաքվի իշխանական և մերձիշխանական մամուլին մեղադրել է ԵՄ հասցեին «մտացածին և մանիպուլյատիվ տեղեկություններ տարածելու, հակաքարոզչություն իրականացնելու» մեջ: Ադրբեջանի խորհրդարանական ընտրությունները դիտարկող միակ կառույցը ԵԱՀԿ Ժողովրդավարական ինստիտուտների և մարդու իրավունքների բյուրոյի սակավաթիվ խումբն է:

Փաստացի, Իլհամ Ալիևի իշխանությունը և՛ մեկ անգամ խորհրդարան է ձևավորում «ընտրություն չկա, քվեարկությունը կկայանա» սկզբունքով և ձգտում է ամեն ինչ անցկացնել «ազգային ավանդույթների և մենթալիտետի» գերակայությամբ: Ընդ որում, ռեպրեսիվ մեքենան գործում է ամբողջ ուժով. միայն անցնող շաբաթվա ընթացքում Բաքվում երկու երիտասարդ քաղաքագետ կալանավորվել են: Նրանք մեղադրվում են «Հայաստանի հատուկ ծառայությունների գործակալ լինելու» մեջ:

Անկախ փորձագետները փաստում են, որ երկու երիտասարդները միջազգային մամուլում մի շարք հոդվածներ են հրապարակել և Ալիևի իշխանությանը քննադատել Հայաստանի հետ բանակցություններում արհեստական խոչընդոտներ ստեղծելու և խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը ձգձգելու համար: Նրանք դեմ են նոր լարվածությանը: Նրանցից Բահրուզ Սամադովը դատարանում հայտարարել է. «Ես Իլհամ Ալիևի անձնական թշնամին եմ, որովհետև պացիֆիստ եմ»:

Այս ֆոնին վտարանդի կոնֆլիկտաբան Արիֆ Յունուսովը տեղեկություն է տարածել, որ ադրբեջանական իշխանությունները Քելբաջարի բնակիչներին հորդորում են հեռանալ, քանի որ «Ջերմուկի ուղղությամբ Հայաստանը հարձակման է նախապատրաստվում»: Ալիևը Միլլի մեջլիսի արտահերթ ընտրություններ է անցկացրել նաև 2020թ. փետրվարին:

Օգոստոսի 23-ին Բաքվում Միացյալ Նահանգների դեսպանն Ադրբեջանի Հանրային հեռուստատեսության եթերում գրեթե բաց տեքստով հայտարարել է, որ ադրբեջանական իշխանությունը «փորձում է Հայաստանի հետ հարաբերություններում կրակ վառել», և ինքն այդ նպատակի մասին «կարող է միայն կռահումներ անել»: ԵԽԽՎ պատգամավորների մուտքի արգելքը, շատ հնարավոր է, նպատակ ունի հնարավորություն չտալ, որպեսզի նրանք Ադրբեջանի ներքին կյանքին, Հարավային Կովկասում կայունությանը և անվտանգությանը վերաբերող հարցերում «կռահումներ անելու» և այդ մասին բարձրաձայնելու առիթներ չունենան: