Ամենայն հարգանքով Ժիրայր Լիպարիտյանի գիտական և դիվանագիտական վաստակին, այնուհանդերձ անհրաժեշտ եմ համարում արձագանքել նրա հոդվածին, որը տեղ է գտել այսօր՝ «Առավոտում»(հղումը տեղադրում եմ մեկնաբանությունների բաժնում)։
Վաշինգտոնի փաստաթղթերը նա ներկայացնում է չափազանց լավատեսական լույսի ներքո, ինչը մի շարք հարցերում խոցելի է։
Թող կոպիտ չհնչի, սակայն տպավորություն է, որ հոդվածի հեղինակը ոչ թե վաստակաշատ գիտական է, այլ գործող լուզեր կառավարության լոբբիստ:
Հիմա, ըստ էության:
🔹 Լիպարիտյանը գրում է․ «Ադրբեջանը պարտավորվել է ճանաչել Հայաստանի տարածքային ամբողջականության սկզբունքը՝ 1991 թ․ Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա․ մի նպատակ, որին Երևանը վաղուց էր ձգտում»:
➡️ Բայց փորձը ցույց է տվել, որ նույն այդ հռչակագրի դրույթները Ադրբեջանը բազմիցս ոտնահարել է՝ ներխուժելով Հայաստանի տարածք, բռնազավթելով բարձունքներ և ուժի կիրառմամբ շանտաժի ենթարկելով մեր երկիրը։ Եթե նախկինում այդ պարտավորությունները խախտվել են առանց հետևանքների, ապա ինչպե՞ս կարելի է այսօր նույն փաստաթղթին հղում անել որպես վստահելի երաշխիք։
🔹 Սահմանադրական փոփոխությունների հարցում Լիպարիտյանը նշում է․ «Հնարավոր է, որ Բաքվի մտահոգությունը անկեղծ է»:
➡️ Բայց սա ոչ թե «անկեղծ մտահոգություն» է, այլ բացահայտ ճնշման գործիք, որով Բաքուն փորձում է Հայաստանի ներքին իրավակարգավորումները դարձնել սեփական շահերի սպասարկու։ Հայաստանի Սահմանադրությունը չի կարող լինել Ադրբեջանի քմահաճույքի առարկա։
🔹 Լիպարիտյանը պնդում է, որ փաստաթղթերը հնարավորություն են տալիս հայերին «փոքր-ինչ հանգիստ շունչ քաշել»:
➡️ Բայց ո՞րն է այդ «հանգստությունը», երբ փաստաթղթերում շրջանցված են գերիների ազատման, դելիմիտացիա/դեմարկացիայի հարցերը, հայկական մշակութային ժառանգության պաշտպանությունը և անվտանգության իրական մեխանիզմները։
Այս խնդիրների անտեսումը ոչ թե ապահովում է հանգստություն, այլ ընդհակառակը՝ խորացնում անորոշությունը։
🔹 Ընդդիմությանը վերաբերող մասում Լիպարիտյանը գրում է, թե այն գործում է «սխալ մղումներից ծայր առած»(իհարկե, ընդդիմության որոշ սեգենտների խոսույթի հետ վերապահումներ ունեմ նաև ես, բայց Լիպարիտյանի ընդհանուր գնահատականը կոշտ է և անարդար):
➡️ Սակայն հենց Ադրբեջանի ագրեսիվ հռետորաբանությունն ու անընդհատ նոր պահանջներն են ձևավորում ընդդիմադիր մտահոգությունները։ Դրանք անտեսելը ոչ միայն քաղաքական անարդարություն է, այլև Հայաստանի ինքնապաշտպանական դիսկուրսի թուլացում։
🔹 Վերջապես, Լիպարիտյանը խոստովանում է․ «Նույնիսկ լավագույն պայմաններում ԱՄՆ երաշխիքները մնում են անկայուն»:
➡️ Եթե նույնիսկ հեղինակը փաստում է, որ ամերիկյան երաշխիքները անկայուն են, ապա ո՞րն է Հայաստանի անվտանգության իրական հենարանը։
Եթե Վաշինգտոնը պատրաստ չէ իր պարտավորությունները ապահովել ուժային կամ քաղաքական լծակներով, իսկ Ռուսաստանը, հեղինակի կարծիքով, արդեն ապացուցել է իր անվստահելիությունը, ապա ո՞վ և ինչպե՞ս է ապահովելու մեր տարածքային ամբողջականությունը։
Նկատենք, որ Լիպարիտյանը, հայաստանցի շատ վերլուծաբանների օրինակով, ռուսական անվտանգության անկատար համակարգը կարծես համեմատում է իդեալական ինչ-որ վիճակի, և ոչ թե այդ անկատար համակարգի իսպառ բացակայության հետ։
Սակայն հենց այս սխալ համեմատությունն է, որ հանրային դիսկուրսում ձևավորում է պատրանք, թե Ռուսաստանը պարզապես «թերանում է», մինչդեռ իրականությունն այն է, որ նրա տեղում այլևս ոչինչ չի լինելու։ Իսկ երբ չկա ոչինչ, վտանգն առավել մեծ է, քան ցանկացած անկատարություն։
👉 Այսպիսով, Լիպարիտյանի հոդվածը կառուցված է չափազանց լավատեսական ենթադրությունների վրա։ Մինչդեռ իրականությունն այն է, որ առանց գործնական ու ամուր անվտանգության երաշխիքների Հայաստանի ինքնիշխանությունը մնում է խոցելի։
Սուրեն Սուրենյանցի ֆեյսբուքյան գրառումը
Բաց մի թողեք
Եթե անգամ Վեհարանը գրավեն, դա չի նշանակելու, թե իշխանությունը հասավ հաջողության
Բոլորը մի կողմ պետք է դնեն իրենց տարաձայնությունները և կարողանան գոնե այս ազգի նկարագիրը պահպանել
Կաթողիկոսի դեմ քրեական հետապնդում հարուցելն անօրինական է․ Փաստաբան