«Մենք հայտարարել ենք, որ անկախ հետաքննություն ենք անցկացնելու 2023 թվականի սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղում, ինչպես նաև դրանից հետո տեղի ունեցածի վերաբերյալ։ Մենք հիմա զբաղված ենք սրանով:
Պատասխանատու միջազգային կազմակերպությունները մուտք ունեն այդ վայրեր և կարող են մեզ տրամադրել անհրաժեշտ տեղեկատվություն», Երեւանում Ազատություն ռադիոկայանին տված հարցազրույցում հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Ջեյմս Օ Բրայանը, խոսելով Արցախի էթնիկ զտման եւ բռնի տեղահանության մասին:
ԱՄՆ հայտարարում է, որ դեռ չունի գնահատական: ՄԻ կողմից չեն ասում, որ եղել է էթնիկ զտում, մյուս կողմից «չեն փակում» դուռը դա ասելու համար: Նախ հետաքրքիր է, թե ի՞նչ միջազգային կազմակերպությունների մասին է խոսում Ջեյմս Օ Բրայանը, որո՞նք են, որ մուտք ունեն էթնիկ զտման ենթարկված Արցախ, ի՞նչ են անում այդ մուտքի ընթացքում, դեռ քանի՞ ամիս պետք է ունենան այդ մուտքն ու ելքը՝ եթե իհարկե ունեն, որպեսզի ի վերջո հնարավոր լինի գալ եզրակացության՝ էթնիկ զտում եղել է, թե՞ ոչ:
Կազմակերպությունները, որոնք մուտք ունեն, ինչու՞ չեն աղաղակում, բարձրաձայնում Արցախում այժմ էլ շարունակվող մշակութային ժառանգության «էթնիկ զտման» մասին, երբ Ադրբեջանը պաշտոնական վանդալիզմով է զբաղված հայկական մշակույթի հուշարձանների հանդեպ՝ թե հին, թե նոր, շիրիմների հանդեպ, եւ այլն:
Այդպիսով, հետաքննությանն արվող հղումը ԱՄՆ համար ընդամենը հայ հանրության գլխի տակ փափուկ բարձի՞ նպատակ ունի, թե՞ Իլհամ Ալիեւի գլխին կախված Դամոկլեսյան սրի: Հնարավոր է թե մեկը, թե մյուսը:
«Դա կարող է տեղի ունենալ հիմա: Մի քանի տարի անց կարող է այլևս այդքան կարևոր չլինել: Մի քանի տարի առաջ դա հնարավոր չէր: Ես նաև կարծում եմ, որ այժմ հիանալի պահ է, քանի որ այդ երթուղու երկայնքով ընկած երկրները ցանկանում են կրճատել ռուսական ազդեցությունը: Եվ ժողովրդավարական հանձնառությունը, որը մենք տեսնում ենք Հայաստանում, բարեփոխումները, որոնց հայ ժողովուրդը կրկին ու կրկին աջակցել է 2018 թվականից ի վեր, նշանակում են, որ Հայաստանը գտնվում է մի փուլում, երբ կարող է նման որոշում կայացնել», Ազատություն ռադիոկայանի հետ հարցազրույցում հայտարարել է հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսության նիստին մասնակցելու նպատակով Երեւան ժամանած պետքարտուղարի տեղակալ Ջեյմս Օ Բրայանը, խոսելով Կենտրոնական Ասիայից մինչեւ Միջերկրական ծով առեւտրային երթուղի կառուցելու մասին, որն այլ կերպ կիրառվում է Միջին միջանցք ձեւակերպումով:
Ի դեպ, նույն Ջեյմս Օ Բրայանը նախորդ տարի հայտարարել էր, որ Միջին միջանցքի կառուցումը ԱՄՆ համար առաջնահերթություն է, բայց Վաշինգտոնը դեմ է դա ռազմական ճանապարհով անելուն: Այդուհանդերձ, ինչպես է Վաշինգտոնը պատկերացնում այդ առեւտրային երթուղու դիվանագիտական-քաղաքական ճանապարհով կառուցումը: Սա է հարցը, նկատի ունենալով այդ թեմայի այլ շահառուների մոտեցումների իրարամերժությունը:
Գործնականում, ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետն ազդարարել է Նահանգների առաջնահերթությունը եւս մեկ անգամ, բավականին բաց ու պարզ տեքստով նշելով, որ ԱՄՆ ներկայիս շրջափուլը դիտարկում է ըստ էության հեղափոխական տրամաբանությամբ՝ «երեկ շուտ էր, վաղը կլինի ուշ». Օբրայանը ասում է, որ երեկ հնարավոր չէր կառուցել այդ առեւտրային երթուղին, իսկ վաղը այն կարող է այլեւս կարեւոր չլինել:
Նա թերեւս նկատի ունի այն, որ վաղը կարող է փոխվել ուժերի հարաբերակցությունը եւ Ռուսաստանն ու Իրանը Չինաստանի հետ գործակցված կարող են առավել դիմադրունակ լինել Կովկասում եւ Կենտրոնական Ասիայում: Ի դեպ, այդ իմաստով հասկանալի է, որ իր առաջնահերթությունները սպասարկելու ճանապարհին Վաշինգտոնը գլխավոր գործընկեր է դիտարկում Անկկարային:
Դա հուշում է պարզ դասավորությունը, այլ կերպ ասած՝ քարտեզը: Հուլիսի 4-5-ին Կենտրոնական Ասիայում սպասվում է Պուտին-Էրդողան հանդիպում, որտեղ ըստ ամենայնի Էրդողանի առաջ կդրվի հարց, թե որտե՞ղ է Թուրքիան, ու՞մ հետ է խաղում ռեգիոնում:
Բաց մի թողեք
Ադրբեջանը պատրաստվում է ստորագրված կանոնակարգի տապալմա՞ն
Կազանյան «տրիումֆ» չի լինի, իսկ «բաժանում» միանգամայն հնարավոր է
Օգտագործել այդ հանգամանքը՝ հայ-ֆրանսիական հարաբերությունը զարգացնելու համար