Ցյուրիխում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի աղմկահարույց ելույթը, որում նա կասկածի տակ է դնում Օսմանյան կայսրությունում հայերի ցեղասպանությունը, սպասել էիր, որ զգալի հետաքրքրություն է առաջացրել թուրք հասարակության մեջ։
Հիշեցնենք, որ Փաշինյանը, խոսելով հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ, մասնավորապես ասել էր. «Մենք Հայոց ցեղասպանության պատմությանն էլ պետք է վերադառնանք, պետք է հասկանանք, լավ՝ ինչ է տեղի ունեցել և ինչու է տեղի ունեցել, և ինչպես ենք մենք դա ընկալել, ում միջոցով ենք ընկալել, ոնց է, որ1939 թվին Հայոց ցեղասպանության օրակարգ չի եղել, և ոնց է որ1950-ին Հայոց ցեղասպանության օրակարգ հայտնվել է: Սա մենք պե՞տք է հասկանանք, թե՞ չպետք է հասկանանք»:
Թուրքիայում արդեն արձագանքել են Փաշինյանի հայտարարություններին. ադրբեջանական Հաքին.ազ-ի հետ զրույցում Թուրքիայի խորհրդարանի իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության պատգամավոր Շամիլ Այրիմն ընդգծել է, որ Փաշինյանի հայտարարությունը պետք է դիտարկել ավելի լայն՝ տարածաշրջանային համագործակցության ապահովման համատեքստում։
«Անցյալ տարի Հայաստանի վարչապետն առաջարկեց ուսումնասիրություններ կատարել 1915 թվականի իրադարձությունների վերաբերյալ և պարզել, թե իրականում ինչ է տեղի ունեցել,- նշել է Այրիմը,-Այս պահին Հայաստանում արդեն խոսում են ոչ թե մեկուկես միլիոն, այլ այսպես կոչված «ցեղասպանության» հետևանքով 200-300 հազար զոհերի մասին: Եթե Երևանը, ինչպես Փաշինյանն ասաց, իսկապես ցանկանում է վերադառնալ 1915 թվականի դեպքերի հետաքննությանը, ապա ինչու չընդունեցին նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի 2005 թվականի առաջարկը՝ ստեղծել Թուրքիայից և Հայաստանի մասնագետներից կազմված հանձնաժողով՝ մանրակրկիտ ուսումնասիրելու և օբյեկտիվ գնահատելու համար այդ տարիների իրադարձությունները:
Ի վերջո, Թուրքիան, հիշեցնեմ, այն ժամանակ բացեց իր արխիվները և հրավիրեց հայ պատմաբաններին ծանոթանալու այնտեղ պարունակվող փաստաթղթերին։ Սակայն հայկական կողմը մերժել է այս առաջարկը։ Կարծում եմ, որ այսօր կարող ենք վերադառնալ դրան: Սա քաղաքական գործիչների թեմա չէ, այլ առաքելություն պատմաբանների ու փորձագետների համար, ովքեր Թուրքիայի, Ռուսաստանի, Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի արխիվային և այլ պատմական նյութերի հիման վրա կարող են համակողմանի հետաքննություն իրականացնել։ Համոզված եմ, որ պատմաբանների եզրակացությունը ցույց կտա, թե որքան սխալ ճանապարհ է անցել հայ հասարակությունը այս տարիների ընթացքում։
Ժամանակին, որպես ռազմական քարոզչության մաս, հայերը վարձեցին բրիտանացի պատմաբան Առնոլդ Թոյնբիին՝ «Հայոց ցեղասպանության» մասին գիրք գրելու համար։ Բայց հետո ինքը՝ Թոյնբին, խոստովանեց, որ այս գրքում իր մեջբերած փաստերը մտացածին են։ Թուրքիան անհերքելի ապացույցներ ունի 20-րդ դարասկզբի իրադարձությունների ժամանակ Արևելյան Անատոլիայի մահմեդական բնակչության ջարդերի մասին, որոնք իրականացվել են հայկական զինված խմբավորումների կողմից։ Այս մասին շատ գրքեր են գրվել, վավերագրական ֆիլմեր են նկարահանվել»:
Պատգամավորը չափազանց դրական է գնահատել Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը և հույս հայտնել, որ ապագայում կստեղծվի միջազգային հանձնաժողով, որը օբյեկտիվ վերլուծություն և գնահատական կտա 1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած իրադարձություններին։
«Հարավային Կովկասում կայուն խաղաղության և անվտանգության համար անհրաժեշտ է, որ Հայաստանը իրական, արդյունավետ քայլեր ձեռնարկի իր հարևանների հետ հարաբերությունները կարգավորելու և իր պարտավորությունները կատարելու համար,- ասել է Թուրքիայի խորհրդարանի պատգամավորը, -Խոսքը վերաբերում է նաև «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը և 80-ականների վերջին Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձի համար պայմանների ստեղծմանը։
Մեկօրյա հակաահաբեկչական գործողությունից հետո Ադրբեջանի նախագահը Ղարաբաղում բնակվող հայերին առաջարկել է ընդունել Ադրբեջանի քաղաքացիություն և մնալ Ադրբեջանում։ Բայց Սփյուռքի և երրորդ երկրների ճնշման ներքո հայերը լքեցին Ղարաբաղը և այժմ գոյատևում են սփյուռքից և մի շարք արևմտյան երկրներից ստացված բաժնետոմսերով: Կարծում եմ՝ Նիկոլ Փաշինյանը հետևողականություն կցուցաբերի և կշարունակի հարևան երկրների հետ հարաբերությունների կարգավորման քաղաքականությունը, ինչը կլինի Հարավային Կովկասում խաղաղության և կայունության բանալին»։
Բաց մի թողեք
Մայրը 16 անգամ վնասել է 9 օրական երեխայի գլուխը, նորածինը մահացել է․ պատճառն ամուսնու՝ պատերազմին մասնակցելն է եղել
«Իմ տաշիրին թե դու դժբախտ ես, շակալ, գնա փաշինյանի ոտները լպստի»,- գոռում էր նիկոլականը․ Տեսանյութ
Ադրբեջանում բնակվող ազգային փոքրամասնությունների իրավունքների ոտնահարման բազմաթիվ դեպքեր են արձանագրվել