Բանակցությունների մեկնարկից քսանհինգ տարի անց Մերկոսուրի և ԵՄ-ի միջև ազատ առևտրի համաձայնագրի ճակատագիրը մոտենում է իր ավարտին, սակայն կողմնակիցների և հակառակորդների միջև պայքարը մնում է անլուծելի։
ԵՄ հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Անտոնիո Կոստան նախատեսում են դեկտեմբերի 20-ին մեկնել Հարավային Ամերիկայի երկրների Մերկոսուր առևտրային բլոկի հետ վիճելի համաձայնագրի ստորագրման համար։
Հանձնաժողովը, որը 25 տարի բանակցություններ է վարում գործարքի շուրջ, վստահ է, որ անդամ պետությունների մեծամասնությունը կաջակցի դրան։
Սակայն ԵՄ դիվանագետները նշում են, որ թվաբանությունը մնում է անորոշ, քանի որ կողմնակիցների և հակառակորդների միջև բաժանումը դեռևս շատ փոքր է։
Հաջորդ տասը օրերը վճռորոշ կլինեն
Գործարքը կնքվել է 2024 թվականի դեկտեմբերին Արգենտինայի, Բրազիլիայի, Պարագվայի և Ուրուգվայի կողմից, իսկ ԵՄ-ն նպատակ ունի ստեղծել տրանսատլանտյան ազատ առևտրի գոտի։
Սակայն դրա հետ կապված ազատականացումը բոլորին չի գոհացնում։
Իտալիան ուշադրության կենտրոնում
Ֆրանսիան տարիներ շարունակ գլխավորել է ընդդիմությունը՝ պնդելով, որ Մերկոսուրի ներմուծումը կստեղծի անարդար մրցակցություն իր ֆերմերների համար։
Փարիզը դեռևս քարոզարշավ է անցկացնում համաձայնագրի դեմ՝ պահանջելով ուժեղ պաշտպանական կետեր՝ ԵՄ շուկան պաշտպանելու համար այն խափանումներից, որոնք, ըստ նրա, կառաջանան Մերկոսուրի ներմուծման աճի հետևանքով, և փոխադարձության դրույթներ՝ ապահովելու համար, որ Մերկոսուրի երկրները համապատասխանեն եվրոպացիների հետ նույն արտադրական չափանիշներին։
Լեհաստանը համախմբել է իր ֆերմերներին համաձայնագրի դեմ, Իռլանդիան և Հունգարիան նույնպես դեմ են։ Նիդեռլանդների և Ավստրիայի կառավարությունները, որոնք կապված են նախկին խորհրդարանական դիրքորոշումներով, շարունակում են դեմ լինել։ Մինչդեռ Բելգիան ձեռնպահ կմնա։
Այնուամենայնիվ, այս խումբը դեռևս բավականաչափ մեծ չէ՝ համաձայնագիրը խոչընդոտելու համար, մի քայլ, որը կպահանջի առնվազն չորս անդամ պետություն, որոնք ներկայացնում են ԵՄ բնակչության 35%-ը։
Դա ուշադրության կենտրոնում է դնում Իտալիան, որի վարչապետ Ջորջիա Մելոնին՝ Արգենտինայի նախագահ Խավիեր Միլեյի դաշնակիցը, դեռևս պաշտոնական դիրքորոշում չի արտահայտել։
Իտալիան ԵՄ-ում Մերկոսուրի երկրորդ խոշորագույն արտահանողն է, և առաջարկվող շուկա մուտքը չափազանց արժեքավոր է նրա արդյունաբերության համար։
Մելոնիի գյուղատնտեսության նախարար և կուսակից Ֆրանչեսկո Լոլոբրիջիդան հոկտեմբերին պաշտպանեց իտալացի ֆերմերներին և պնդեց ուժեղ պաշտպանության միջոցների անհրաժեշտության մասին, սակայն հոկտեմբերի 8-ին Հանձնաժողովի կողմից ԵՄ շուկան վերահսկելու վերաբերյալ ներկայացված երաշխիքները կարող էին Հռոմին դրդել աջակցել համաձայնագրին։
Նույնիսկ գործարքին դեմ երկրները աջակցել են Հանձնաժողովի երաշխիքներին՝ պնդելով, որ եթե համաձայնագիրը հաստատվի, շուկայի ուժեղ պաշտպանությունը կարևոր կլինի։
Խորհրդարանի խնդիրը
Եվրոպական խորհրդարանը, որի համաձայնությունը պահանջվում է գործարքի ուժի մեջ մտնելու համար, դեկտեմբերի 16-ին կքվեարկի ավելի խիստ պաշտպանության միջոցների, այդ թվում՝ փոխադարձության կետի վերաբերյալ։
Հետագայում բանակցություններ կսկսվեն Խորհրդի հետ՝ ընդհանուր տեքստի շուրջ համաձայնության գալու համար։ Հատուկ ընթացակարգը կարող է արագացնել բանակցությունները, ինչը թույլ կտա անդամ պետություններին վերջնական դիրքորոշում ընդունել ֆոն դեր Լեյենի և Կոստայի նախատեսված այցի համար։
Սակայն նույնիսկ եթե անդամ պետությունները հաստատեն գործարքը, և այն ստորագրվի Լատինական Ամերիկայում, գործընթացը չի ավարտվի։ Եվրախորհրդարանի պատգամավորները դեռ պետք է վավերացնեն այն, և վերջին ամիսները ցույց են տվել խորը տարաձայնություններ։
Ե՛վ ծայրահեղ աջերը, և՛ ծայրահեղ ձախերը դեմ են գործարքին, մինչդեռ մյուս խմբերը բաժանված են նմանատիպ գծերով, ինչպես Խորհրդում: Այսպիսով, 2026 թվականին խորհրդարանը դեռ կարող է խափանել ամբողջ համաձայնագիրը։
Բրյուսելում գործարքը սատարող երկրների դիվանագետները գնալով ավելի են անհանգստանում բանակցությունների փխրուն վիճակի համար՝ զգուշացնելով, որ ձախողումը կարժենա ԵՄ-ի ռազմավարական շուկա մուտք գործելը այն ժամանակ, երբ նրա հարաբերությունները իր գլխավոր առևտրային գործընկեր ԱՄՆ-ի հետ քայքայվում են։
Նրանք հատկապես մտահոգված են Եվրախորհրդարանի դինամիկայով, որն այս տարի հեռացել է անդամ պետությունների դիրքորոշումից շատ կարևոր հարցերի շուրջ՝ սրելով ինստիտուցիոնալ լարվածությունը։
Անձնական զրույցներում նրանք զգուշացնում են, որ եթե Մերկոսուրի համաձայնագիրը վերջնական փուլում ձախողվի, դա կլինի քաղաքական անգործունակության վառ դրսևորում, որը կխաթարի Եվրոպայի առևտրային գործընկերներին դիվերսիֆիկացնելու և իր աշխարհաքաղաքական ազդեցությունն ամրապնդելու այդքան գովաբանված ձգտումը։
Միևնույն ժամանակ, Մերկոսուրի կողմից տասնամյակների աշխատանքից հետո համբերությունը սպառվում է։
Ինչպես Euronews-ին ասել է հարավամերիկյան կողմից մի բարձրաստիճան դիվանագետ. «Եթե գործարքը չաջակցվի, ես փոս կփորեմ, կթաղեմ այն և կծածկեմ բետոնով»։
Բաց մի թողեք
Մինչ Վաշինգտոնը հակված է դեպի Մոսկվա, Գերմանիան վերազինվում է և շուտով կարող է ունենալ Եվրոպայի ամենաուժեղ բանակը
Իրան – Հայաստան երկխոսության վերբեռնումն անհրաժեշտություն է, Ադրբեջանը՝ դեմ է
Ահա Գլխավոր դատախազի մատնանշած թանկարժեք գույքը, որ պիտի քանդվի Սևանի ափին․ Լուսանկարներ