Խաբեբաները այժմ էլ «ծանոթի» կերպարի միջոցով են թիրախավորում հայաստանյան օնլայն առքուվաճառքների List.am հարթակը, որը մշտապես եղել է կիբեռհանցագործների ուշադրության կենտրոնում։
«Առաջին զանգը»
https://cyberhub.am/Խաբեության նոր սխեման աշխատում է մոտավորապես այսպես․ վարձակալության նպատակով բնակարան փնտրող քաղաքացին List.am հարթակում հանդիպում է հիանալի պայմաններով տարբերակի և զանգում հայտարարությունում նշված հեռախոսահամարին։ Պատասխանող կողմը ճշտում է, թե քաղաքացուն երբ է անհրաժեշտ բնակարանը, հետո «ափսոսանքով» տեղեկացնում է, որ այն վարձակալության է հանձնվելու ավելի ուշ, քան անհրաժեշտ է վարձակալի։ Հեռախոսազրույցը սրանով ավարտվում է։ Անցնում է 15 րոպե։ Մեկ էլ անսպասելի՝ զանգ։ Հայտարարության հեղինակը՝ իսկ իրականում կիբեռհանցագործը, ով այս 15 րոպեների ընթացքում Get Contact և այլ հավելվածների տվյալների բազաներով պարզել է վարձակալի ինքնությունը, այցելել է վերջինիս սոցցանցային պրոֆիլներ և այլն, զանգում է քաղաքացուն՝ դիմելով անունով և ներկայանալով որպես վաղեմի ծանոթ, ասում է, որ ի սկզբանե ծանոթ էր վարձակալի ձայնը, բայց ուշ կարողացավ հիշել, թե ով է, այնուհետև, մեջբերելով վարձակալի հետ ընդհանուր ծանոթերի անուններ, գործունեության ընդհանուր ոլորտ, սկսում է առաջարկել լավ պայմաններ և որ հանուն ծանոթության պատրաստ է գնալ որոշակի ողջամիտ զոհողությունների` ամսական 185,000 դրամ արժողությամբ բնակարանն առաջարկելով 170,000 դրամով (տես՝ պատկեր 1)։
Ընդհանուր հայտարարի գալուց հետո, վարձատուն սկսում է շտապեցնել քաղաքացուն, որպեսզի վերջինս կատարի սիմվոլիկ կանխավճար՝ բնակարանը վստահաբար և առանց ավելորդ թղթավարության հանձնելու նպատակով (տես՝ պատկեր 2)։
Այնուհետև, վարձատուն առաջարկում է փոխանցումն անել վճարային տերմինալների միջոցով (տես՝ պատկեր 3)
Չնայած այն հանգամանքին, որ քաղաքացին ցանկանում է վճարումն իրականացնել բանկային եղանակով, վարձակալը շարունակում է պնդել, որ վճարային տերմինալով իրեն ավելի հարմար է, զանգի միջոցով հուշում է որոշակի տարբերակներ և քայլեր, հորդորում է վճարումն իրականացնելու հետո կտրոնը նկարել և ուղարկել իրեն։ Այդուհանդերձ, քաղաքացին պնդում է, որ չունի բավարար կանխիկ գումար վճարումը տերմինալի միջոցով իրականացնելու համար (տես՝ պատկեր 4)։
Կարևոր է ընդգծել, որ քաղաքացու հետ զրույցների ընթացքում խաբեբան իմիտացրել է այնպիսի իրավիճակ, իբրև դեռ գտնվում է աշխատավայրում և ֆոնային զրույցներ է վարել գոյություն չունեցող գործընկերների հետ, որի ընթացքում կիրառել է վարձակալի աշխատանքային ոլորտին բնորոշ բառամթերք, այդպիսով ստեղծելով տպավորություն, որ իրապես իրենք ծանոթ են և միևնույն ոլորտում են աշխատում։
Քաղաքացու ահազանգից հետո, իրականացվել է վարձատուի կողմից տրամադրված հեռախոսահամարի ստուգում, ինչի արդյունքում պարզվել է, որ տվյալ հեռախոսահամարը պատկանում է Telegram հարթակում գործող արժույթի փոխանակման ծառայության։
Եթե քաղաքացին կատարեր համապատասխան վճարումը և ուղարկեր կտրոնը խաբեբային, ապա խաբեբան այն ուղարկելու էր համապատասխան ծառայությանը՝ իբրև իր կողմից կատարած վճարում, որից հետո համապատասխան փոխարկման արժույթի կամ կրիպտոարժույթի փոխանցումն իրականացվելու էր վերջինիս հաշվին։
Պատկեր 5-ում և 6-ում ներկայացված են List.am-ում խաբեբայի օգտահաշիվը, դրանով հրապարակված հայտարարությունները։
Կարևոր հուշումներ նմանօրինակ ֆիշինգներից զերծ մնալու համար՝
- Հիշե՛ք, որ ֆիշինգների դեպքում մշտապես շտապեցնում են կայացնել որոշում և դրդում են կատարել որոշակի գործողություններ։
- am-ում բնակարան փնտրելիս առաջնորդվե՛ք շուկայական գների ողջամիտ չափանիշներով։
- am-ում բնակարան փնտրելիս ուսումնասիրե՛ք՝ երբ է գրանցվել օգտատերը, երբ է տեղադրվել բնակարանի վերաբերյալ հայտարարությունը։ Նոր օգտատերերի, ինչպես նաև գրավիչ պայմաններով, նոր հրապարակված հայտարարություններն ամենայն հավանականությամբ խաբեություն են։
- Մշտապես պահանջե՛ք հանդիպել, տեսնել բնակարանը տեղում, ստուգե՛ք բնակարանի սեփականության վկայականը՝ կադաստրի էլեկտրոնային համակարգով։ Համոզվեք, որ բնակարանը վարձակալում եք կա՛մ սեփականատիրոջից, կա՛մ բրոկերային իրավաբանական անձից, որին լիազորել է սեփականատերը։
- Կնքե՛ք բնակարանի վարձակալության պայմանագիր։
Հոդվածի հեղինակ՝ Ալեքսանդր Մարտիրոսյան
Բաց մի թողեք
Ինչ է պետք իմանալ Սոնա Մնացականյանի վրաերթի վճռի մասին․ Լուսանկար
Արցախի ավելի քան հինգ հազար պատմա-մշակութային հուշարձանների մասին «ամբողջական տեղեկատվական բանկ, ցավոք, չունենք»
Կա՛մ համաձայնագիր կլինի, կա՛մ՝ Ուկրաինային աջակցությունը դադարեցվում է. Թրամփը՝ Զելենսկիին. Լուսանկարներ