Բոլշևիկները Հայաստանին ոչինչ չեն «նվիրել», նրանք հանուն Ադրբեջանի պատերազմ են հայտարարել անկախ Հայաստանին

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի կենսագրության գիտակները վաղուց են բացահայտել, որ նա Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտից, ինչպես խորհրդային տարիներին էր ընդունված ասել՝ դուրս է մնացել:

Ընթացիկ քննաշրջանում նրան անբավարար է նշանակել հայտնի քաղաքագետ Վալենտին Զորինը: Ընդ որում, Զորինը չի ենթարկվել Քաբյուրոյի անդամ, ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ Հեյդար Ալիևի ճնշումներին, վերաքննությանը դարձյալ անբավարար է նշանակել:

Եվ հայր Ալիևն ստիպված է եղել որդուն մեկ տարի դասավորել Կիևի համասեռ ինստիտուտում: Ճիշտ է, համառությունը Զորինին թանկ է նստել, նրան որպես քաղաքական մեկնաբան գործուղել են Վաշինգտոն, բայց Իլհամ Ալիևն էլ ՄԳԻՄՕ-ն «բարեհաջող ավարտել է» մեկ տարվա ուշացումով:

Այս պատմությունը կարելի էր «չարակամների հնարած» անվանել, եթե Ադրբեջանի նախագահը հերթական անգամ չապացուցեր, որ, լինելով պատմական գիտությունների թեկնածու, ոչ միայն պատմաբանի բարեխղճությունից և անաչառությունից է զուրկ, այլև՝ տարրական գիտելիքներից:

Մարտի 5-ին նա Իգդիր-Նախիջևան գազամուղի բացման առթիվ ելույթում հայտարարել է, որ Ադրբեջանի դեմոկրատական հանրապետության «անկումից հինգ ամիս անց բոլշեւիկներն արևմտյան Զանգեզուրը միացրել են Հայաստանին և Ադրբեջանը կտրել նրա անբաժանելի մաս Նախիջևանից»:

Ադրբեջանի դեմոկրատական հանրապետությունը «անկել է» 1920թ. ապրիլի 28-ին: Ըստ Իլհամ Ալիևի, բոլշևիկներ «արևմտյան Զանգեզուրը Հայաստանին են միացրել» 1920 թ. սեպտեմբերին:

Իրականություն է, սակայն, որ 1920թ. սեպտեմբերին Հայաստանը դեռևս անկախ պետություն էր, այնտեղ բոլշևիկյան կարգեր հաստատված չէին: Ավելին, 1920թ. օգոստոսին Բաքվում գումարվել էր Արևելքի ժողովուրդների համագումար, որի ընդունած բանաձևը Հայաստանը հռչակել էր «միջազգային իմպերիալիզմի դաշնակից և կոմունիստական հեղափոխության թշնամի»:

Տարրական տրամաբանությունը հաստատում է, որ բոլշեւիկներն իրենց թշնամի, միջազգային իմպերիալիզմի դաշնակից Հայաստանին ոչ մի նվիրատվություն չէին անի և չեն արել:

Ադրբեջանի նախագահը, պարզվում է, սեփական երկրի պատմությունը չգիտի: Բանն այն է, որ Ադրբեջանի դեմոկրատական հանրապետության «անկումից» ընդամենը երկու օր անց բոլշևիկացած Ադրբեջանի կառավարությունը, որ կոչվում էր «Ռազմա-հեղափոխական կոմիտե», պաշտոնական նոտա է հղել անկախ Հայաստանին և պահանջել, որ հայկական զորքերը դուրս բերվեն Լեռնային Ղարաբաղից և Զանգեզուրից՝ հակառակ դեպքում սպառնալով հարցը լուծել պատերազմով:

Այդ պատերազմը հանուն Ադրբեջանի Հայաստանի դեմ սանձազերծել է բոլշևիկյան Ռուսաստանը, որի 11 –րդ բանակը 1920թ. մայիսի 3-ին հարձակման է անցել երկու՝ Ղազախ-Իջևան և Լեռնային Ղարաբաղի ուղղությամբ: Պատերազման գործողությունները շարունակվել են մինչև 1920թ. օգոստոսի 10-ը, երբ Թիֆլիսում կողմերն ստորագրել են զինադադարի համաձայնություն:

Այդ փաստաթղթով Հայաստանը հարկադրված է եղել ընդունել, որ Լեռնային Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և Նախիջևանը բոլշևիկյան զորքերի կողմից ժամանակավորապես օկուպացված են, իսկ վերջնական կարգավիճակի հարցը պետք է լուծվի Ռուսաստան-Հայաստան խաղաղության պայմանագրով:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, կարծում ենք, հասկանում է, որ երբ երկու երկրների միջև կնքվում է զինադադարի համաձայնագիր, նշանակում է,որ մինչ այդ նրանք գտնվել են պատերազմական իրավիճակում:

Եվ եթե պատերազմ սկսող կողմը, տվյալ դեպքում՝ բոլշևիկյան Ռուսաստանը, ընդունել է, որ Լեռնային Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և Նախիջևանը «ժամանակավորապես օկուպացված են» և նրանց վերջնական կարգավիճակը պիտի որոշվի խաղաղության պայմանագրով, ուրեմն ճանաչել է, որ Լեռնային Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և Նախիջևանը Հայաստանի անկախ պետությունից պատերազմով օկուպացված տարածքներ են:

Խորհրդային ո՞ր հանրապետության կազմում են ընդգրկվել Հայաստանից բոլշևիկյան Ռուսաստանի օկուպացրած այդ տարածքները: Նախիջևանը և Լեռնային Ղարաբաղը լիովին «թողնվել են Ադրբեջանի կազմում», իսկ Զանգեզուրի գավառը՝ բաժանվել հայկական և քրդական մասերի:

Այն, ինչ Իլհամ Ալիևն անվանում է «արևելյան Զանգեզուր», ամենևին էլ ադրբեջանական չէ: Այնտեղ կազմավորվել է «Կարմիր Քրդստան», որ հետագայում լուծարվել է:

Այնպես որ՝ բոլշևիկները Հայաստանին ոչինչ չեն «նվիրել»: Նրանք հանուն Ադրբեջանի պատերազմ են հայտարարել անկախ Հայաստանին, օկուպացրել նրա տարածքները և մի քանի ամիս անց նվիրել խորհրդային Ադրբեջանին: